Провой кундем

Кундем
Провой кундем
Звениговский район
Тисте Ойып
Эл	Россий
Ужашыже	Марий Эл
Административ рӱдӧ	Провой
Негызлыме	1931
Администраций вуйлатыше	Геронтьев Владимир Евгеньевич
Официал йылме-влак	руш, марий
Калыкчот (2010 ий)	44 872
Калык-влак	марий, руш
Инаныше-влак	Танле
Кумдык	2748 км² (3-мше(о) вер)
Шагат ӱштӧ	MSK (UTC+4)
Телефон код	83645
Автомобиль код	12
Официал сайт
Медиафайлы на Викискладе

Марий Эл Республик

Провой кундем, Звенигово район (рушла Звениговский район) — Марий Эл Республикын муниципал районжо.

Кундемын административ рӱдерже — Провой ола.

Каласаш кӱлеш рӱдолан лӱмжӧ калыкыште тӱҥ шотышто Звениге семын палыме, Провой лӱм мондалтме гай лийын. Марла савыктыме у картыште рӱдола Провой лӱмым нумалеш.

Географий

Провой кундем Юл эҥерын шола серыштыже верланен, кечывалвелне Юл гоч Чуваш республик дене пошкудо улеш, касвелне — Килемар кундем, йӱдвелне — Маскасола да У Роҥго кундемла, эрвелне — Морко да Юлсер кундемла дене чек уло.

Кундем кумдык — 2 748 км² (але 274 800 га). 81,4 % мландыште чодра кушкеш, 11,3 % — куралме вер.

Экономике

Ял озанлык

1 Шорыкйол 2004 ийыште ты кундемыште 21 ялозанлык да келыштарыше ыштыквер лийын. Тӱҥ паша вольыкым ончымо шотышто ышталтеш. Ты кундемыште Российын ик эн поян ялозанлык ыштыквер пашам ышта — «Совхоз Звениговский» да тудын пелен «Звениговский мясокомбинат».

Административ шеледымаш

Кундемыште 3 ола шотан илымвер, 7 ял шотан илымвер, 83 илымвер (нунын кокла гыч район кӱкшытан 1 ола — Звенигово, 2 ола сынан посёлко уло — Лушмара (Красногорский) да Сӱзлэҥер уло.

Провой ола шотан илем: Провой ола; Чуваш-Отар ял. Лушмара ола шотан илем: Элнет посёлко; Кирпичный посёлко; Кожласола села; о.с.п. (пгт.) Лушмара; Кӱшнур ял; Озерки ял; Ошутьял ял; Ташнур ял; Трубный посёлко; Энервож ял; Янашбеляк ял. Сӱзлэҥер ола шотан илем: Мочалище посёлко; осп. (пгт.) Сӱзлэҥер. Эсмекбеляк ял шотан илем: Эсмекплак сола (Исменца); Кукшеҥер ял; Олыктӱр (Мари-Луговая) ял; Одар (Мари-Отары) ял; Стапан (Степанкино) ял.

Кокшамарское ял шотан илем: Иванбеляк ял; Кокшамар ял; Липша ял; Сидельниково сола; Сокольный посёлко; Уржумка ял; Уржумское лесничество посёлко. Какшан ял шотан илем: Какшан сола; 53 квартал посёлко; Семёновка ял; Таир посёлко; Шымшӱргӧ ял; Шуйка посёлко; Ялпай ял. Чакмарий ял шотан илем: Арзебеляк ял; Кугу Моламас ял; Иркын ял; Кожла ял; Чакмарий (Красный Яр) сола; Изи Моламас ял; Северный выселке;

Сергушкино ял; Сосновка ял; Торганово ял; Шалангуш ял. Кужмарское ял шотан илем: Кугу Вележ ял; Кугу Кожвож ял; Кӱшыл Памъял ял; Дружба ял; Изоткин хутор; Кужмара сола; Изи Кужмара ял; Изи Кожвож ял; Мельничные Памъялы ял; Митюково ял; Морканаш ял; Ӱлыл Памъял ял; Нуктуж ял; Нуктужское лесничество посёлко; Нурдамучаш ял; Нурумбал ял; Поянсола ял; Речная ял; Трояр ял.

Черноозёрское ял шотан илем: Долгая Старица ял; Маркитан посёлко; Чёрное Озеро посёлко; Шолэҥер ял шотан илем: Аниссола ял; Большое Шигаково ял; Керебеляк сола; Кожлангер ял; Кугунур ял; Николаевский выселке; Нурда ял; Памаштур ял; Спартак ял; Тимофеевский выселке; Выльыпсола ял; Шолэҥер посёлко; Шолэҥер ял; Шонсола ял; Чингансола ял; Яктерлювал ял.

Тӱвыра паша да туныктыш

Тунеммывер-влак

2004 ийыште Провой кундемыште чылажге:

• 12 кокласе кыдалаш школ,
• 8 основной общеобразовательный школ,
• 8 тӱҥалтыш школ пашам ыштен.

Тыгакак, кундемыште уло:

• самырык-влаклан спорт школ (ДЮСШ)
• Красногорский дом детского творчества,
• Звениговский центр детского творчества,
• 13 дошкольный образовательный тӧнеж,
• Общеобразовательный школ-влак пелен 7 дошкольный тӱшка уло.

Тӱвыра тӧнеж-влак

• 31 клуб тӧнеж (нунын коклаште 2 автоклуб),
• кундемысе краеведений тоштер,
• Провойысо, Кужмарасе, Красногорскысо, Мочалищысе, Кокшамарысе йоча сымыктыш школ-влак
• 26 книгагудо уло.

Районышто 9 наре мурышо да куштышо калык ансамбль уло.