6 сӱрем
Тӱжвал сын
← сӱрем → | ||||||
Шч | Кш | Вр | Из | Кг | Шм | Рш |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | ||||
2024 ий |
6 сӱрем (6 июль) — григориан кечышот почеш идалыкын 187-ше (кужемдыме ийлаште — 188-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 178 кече кодеш.
Пайрем да памятный дате-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Национальные
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Даний — Фредериций воктенысе кредалмаш кече.
- Казахстан — Казахстанысе рӱдолан кечыже.
- Лесото — Еш кече
- Литва — Мидовингын коронаций кечыже.
- Малави — Эрыкан лийме кече.
- Финляндий — Эйно Лейно Кече (Кеҥеж да поэзий кече).
- Чехий — Ян Гусым йӱлалтыме кече
- Испаний — Сан-Фермин фестиваль тӱҥалеш (14 Сӱрем марте шуйна).
Лӱмгече
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Танле (православный) лӱм-влак: Агриппина, Антон, Артемий (Артём), Герман, Фёдор, Святослав.
- Католик лӱм-влак: Доминика, Люция, Тереза.
Событий-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 6 кечысе событий-влак
- 1785 ий — УАШ валютылан «доллар» лӱмым пуымо.
- 1885 ий — Орымаш чер ваштареш кучылтмо вакциным икымше гана айдемылан ыштыме. Черлыже – 9 ияш рвезе Йозеф Майстер лийын, эмлызыже – Луи Пастер. Нине кок лӱм дене моткоч оҥай илыш пӱрымаш кылдалтын: Луи Пастерын колымекыже, Йозеф тудын шӱўгаржым оролен. Эсогыл фашист-влакланат тудым тӱкалаш пуэн огыл.
- 1918 ий — Россий Федерацийысе элкӧргӧ паша министерствын финанс службыжым почыныт.
Марий тӱняште
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Шочыныт
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 6 кечынже шочшо-влак
- 1901 ий — П.Карпов-Пӱнчерский, марий серызе, туныктышо, кусарыше, артист, литератур критик, мер пашаеҥ, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1934).
- 1922 ий — Иван Ильич Марьин, Совет Ушем Герой, Йошкар Знамя орденын кавалерже. Марий Тӱрек Мари-Пыламарий ялын шочшыжо.
- 1923 ий — Ольга Александровна Тихомирова, партизанка, Кугу Отечественный Сарын геройжо. 1942-шо ийыште тудо шке кумылын фронтыш каен: Витебск кундемысе партизан отрядын разведичыцыже лийын. 43-шо ийыште окружений гыч лекме операцийыште тудо сусыргышо командирым вашталтен, салтак-влакым атакыш тарватен. Шкеже чот сусыргымылан кӧра колен. Тудым лӱмжым Йошкар-Оласе 2-шо №-ан школлан да рӱдоласе уремлан пуымо.
- 1953 ий — Нина Аркадьевна Ефимова, журналист да сымыктыш пашаеҥ, Марий Эл Республикын сулло журналистше, Россий Федерацийыcе тӱвыран сулло пашаеҥже. Киров вел Санчурск олаште шочын. Паша корныжо «Марийская правда» газет редакциийште тӱҥалын, 17 ий уста журналист вуйлатыше алмаштышылан пашам ыштен. Тудын «Что век ХХ нам оставит» проектше Москосо аналитик журналистик конкурсын сеҥышыже лийын. 2004-ше ийыште Нина Аркадьевна «Аргументы и факты в Марий Эл» газетын тӱҥ редакторжо, кызыт республикыште «Телесемь» журналлан вуйын шога. «Марий Эл сегодня», «Тайны марийского язычества» да моло книга-влакынат авторжо.
- 1970 ий — Андрей Валерьевич Чемышев, мер да шанче пашаеҥ, компьютерный лингвист, Марий электрон мутерым ыштымылан Марий Эл Республикысе Кугыжаныш Премий дене палемдалтын. Андрей «Марий Эл Радиошто» сем редакторлан пашам ыштен. Шернур кундем Кугу Мушко ялын шочшыжо интернет вот кылыште марий йылмым вияҥдымаште тырша, компьютер термин-влакым марий йылмышке кусарыме книгам савыктен.
Коленыт
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 6 кечынже колышо-влак
- 2005 ий — Юрий Владимирович Андуганов, марий йылмызе, филологий шанче доктор (1992), профессор (1993), Марий Эл Республикысе шанчын сулло пашаеҥже (1996), Россий естествознаний академийын член-корреспондентше (2004), Финн-угор ушемын йотэлысе йыжъеҥже (Хельсинки, 1985), Финн литератур обществын член-корреспондентше (Хельсинки, 1985), Олык Ипай лӱмеш Марий комсомол премийын лауреатше (1988), Эстон Республикын 5-ше степенян «Маарьямаа Ырес» орденын кавалерже (2001).
- 2013 ий — Александр Ефимович Китиков, марий йылмызе, шанчызе, профессор, фольклорист, филологий шанче доктор (1992), Марий Эл Республикысе шанчын сулло пашаеҥже (1989).
Калык пале
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Аграфенан кечыже. Ты кечын нужна-влаклан кечывал кочкышым луктын пуэныт. Кас велеш йӱштылаш каеныт. Ял воктен ер але эҥер лийын огыл гын, лӱмын мончам ямдыленыт.
- Марий калыкын ожнысо йӱлажым ончалаш гын, кугезына-влак мончам ер але эҥер воктене шындаш тыршеныт. Марий-влак мончам кызытат йоратат: шудо солымо пагытыште ожно мончам кажне кечын ырыктен шогеныт, телым гына арнялан ик гана олтеныт. Ожно тиде кечын эрдене эреак мончаш пурат. Тиде жапыште воньык шуэш. Икшывым памаш деке намиен, шӱргыжым йӱштӧ вӱд дене мушкыт.
6 сӱрем Викиклатыште? |