1 сӱрем

← сӱрем →
Шч	Кш	Вр	Из	Кг	Шм	Рш
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31

2025 ий

1 сӱрем (1 июль) — григориан кечышот почеш идалыкын 182-шо (кужемдыме ийлаште — 183-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 183 кече кодеш.

Пайрем да памятный дате-влак

Армений, Прокуратур пашаеҥ-влакын кечышт.
Болгарий, Джулая пайрем.
Бурунди, Эрык кече.
Ушымо Королевстве, Виргин отро-влак, Территорий кече.
Гана, Республик кече.
Канада, Канадын кечыже.
Канада, Ньюфаундленд, Шарнымаш кече.
Киргизий, Налоговикын кечыже.
ККР, Китайысе компартийым чоҥымо кече.
Лесото, Еш кече
Молдавий, Налоговый службын кечыже.
Руанда, Эрык кече.
Сомали, Ушнымаш кече.
Суринам, Эрык кече.
Турций, Сарзе-теҥыз вийын кечыже.
Украина, Архитектурын кечыже.

Лӱмгече

Александр, Василий, Виктор, Леонтий, Никанор, Сергей.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 1 кечысе событий-влак

2005 — Марий Эл Радио икымше гана эфирыш лектын. Икымше эфирым Мурызо Эчан вӱден.
1953 — У Торъялыште йоча книгагудым почмо.
1886 — Козьмодемьянск оласе училище пелен метеорологий станцийым почыныт.
1751 — историйыште икымше «Энциклопедийым» савыктен лукмо.
1783 — Санкт-Петербург олаште Кугу театрым почмо. Вараже тудлан Мариинский театр лӱмым пуымо.
1862 — Россий кугыжаныш книгагудым почмо.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 1 кечынже шочшо-влак

1888 — Владимир Сави (Сави), марий серызе, шанчызе, литературовед, этнолог, мер пашаеҥ, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1934), Икымше Тӱнямбал сарын участникше.
1924 — Юрий Сергеевич Белков, Россий Федерацийын сулло сӱретчыже. Волгоград вел Желобново селаште шочын. Йошкар-Олаш тудо 1953-шо ийыште толын. «Совеременник-влак» портрет серийжылан Олык Ипай лӱмеш кугыжаныш премий денат палемдалтын. Ятыр палыме сӱрет, пейзаж, триптих-влакын авторжо.
1934 — Филимон Ибатов, марий серызе, почеламутчо, журналист, туныктышо.
1948 — Анатолий Семёнович Соловьёв, агроном, Марий Элысе ял озанлыкын сулло пашаеҥже. Тошто Торъялыште шочын. 1973-шо ий гычак шочмо районысо «Прогресс» колхозышто тӱҥ агрономлан тыршаш тӱҥалын. Шке пашаштыже у технологийым шыҥдарымылан кугыжаныш премий дене палемдалтын.
1949 — Александр Григорьевич Серяков, тазалык аралтыш пашаеҥ, Россий Федерацийын сулло тренерже. Волжск олаште шочын. Паша корныжо шочмо оласе йоча-влаклан школ дене кылдалтын. Тыште тудо тренерлан, а вара вуйлатышыланат тыршен. Грек-рим кучедалмаш дене уста тренер 14 спорт мастерым ямдылен.
1949 — Леон Аршакович Тирацуян, Марий Эл Республикын сулло сӱретчыже. 1969-ше ий гычак Марий кугыжаныш драмтеатрыште сӱретче-декоратор да постановщик семын тыршаш тӱҥалын. Тудын пашаже-влак театр сӱретче-влак ончерлаште эреак кугу акым налыныт. А «Ош кече йымалне» спектакль да «Риголетто» оперлан кугыжаныш премий дене палемденыт.
1955 — Эмилия Алексеевна Розинова, мер пашаеҥ. 20 ий наре механик заводышто тыршыме деч вара, «Шуко икшыван еш» мер ушемыште тыршаш тӱҥалын да 3 ий гыч ты ушемынак вуйлатышыжлан шогалын.
1961 — Владимир Александрович Забиякин, ялозанлык шанче кандидат. Россий Федерацийын кӱшыл шинчымашын почетан пашеҥже, доцент.
1969 — Екатерина Уланова, руш серызе, почеламутчо, Россий Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (2007).

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 1 кечынже колышо-влак

2010 — Вадим Иванович Охотин, руш серызе, туныктышо.

Калык пале

Ярилан кечыже. Кастене тулото йыр чумырген шинчыныт. Тулеш чайым шолтеныт. Ты кечын тӱрлӧ шудан чайым йӱман улмаш.
Марий калыкат шудын вийжылан ӱшана. Моло калык дене таҥастарымаште марий-влак тиде йӧным кумдан кучылтыт. Да эше теве мо ӧрыктара: ятыр аяран шудын да поҥгын южо чер годым полшымыжо нерген марий калык ожнысек пален. Тӧрлатыше еҥ пуалме черым кораҥдаш манын кармывоҥгым моштен кучылтын.