Кугу Пӱнчер

Википедий — эрыкан энциклопедий гыч материал
Ял
Кугу Пӱнчер
рушла Большая Гора, Гора, Большая Горская
57°00′33″ с. ш. 48°59′48″ в. д.HGЯO
Эл Россий Россий
Федераций субъектше Марий Эл
Кундем Шернур
Эртыш да географий
Негызлыме 1742 ий
Икымше гана палемдыме 11743
Шагат ӱштӧ UTC+3:00[d]
Калыкчот
Калыкчот 71 еҥ (2010)
Калык-влак марий
Инаныше-влак чимарий, танле
Официал йылме марий йылме да руш йылме
Цифрр идентификатор-влак
Телефон код +7 83633[1]
Почто индекс 425461[2]
Автомобиль код 12
Ончыкташ/шылташ
Кугу Пӱнчер (Россий)
Точка
Кугу Пӱнчер
Кугу Пӱнчер (Марий Эл)
Точка
Кугу Пӱнчер

Кугу Пӱнчер (рушла Большая Гора, Гора, Большая Горская) — Российыште Марий Элын Шернур кундемыштыже верланыше Кукнур ял шотан илемыш пурышо ял. Калыкчот: 64 еҥ (2005 ий)[3], 71 еҥ (2010 ий)[4].

Верланыме вер[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Рушэҥер ял деч 3 километр кечывалвел-касвел могырно верланен.[5]

Эртымгорно[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Ялын шочмыжлан 1742 ийын отставкыш кайыше салтакын Иван Солдатовын да тудын ешыж дене негызлалтын. 1799 ийыште 13 пӧрт лийын, 48 пӧръеҥ, 35 ӱдырамаш илен. 1924 ийыште 138 еҥан ялым Вятский губерний , Уржум уездын Кышма волостьшо гычын Марий автономий область Шернур кантонын Кукнур ялсовет администрацийышке куснен. 1925 ийлан ялыште 24 сурт лийын, тушто 138 еҥ илен, нунын кокла гыч 133 мари да 5 руш. 2 апшаткудо пашам ыштен – Ф.Таныгинын да А. Таныгинын.

1930 ийыште ялысе калык «Ушэм» колхозышко ушнен. Кок ий гычын, колхоз сӱмырлымеке, «Гора» колхозым почыныт. Тиде жаплан ялыште 179 еҥ илен, 173 мари да 6 руш. 1940 ийлан 28 пӧртышто 155 ен лийын. «Гора» колхозын мланде кумдыкшо 348 гектарышке шуын. Тыгак имне, ушкал вӱта, амбар, пырчым коштымо агун пашам ыштен. Колхозым Ф.А. Топоров вуйлатен. 1941 ийыште 27 суртышто 164 еҥ илен.

Кугу Ачамланде сар годым фронтышко 51 еҥ каен, 22 вуйым пыштеныт. 1946 ийыште колхозышто 56 еҥ тыршен: 18 пӧръеҥ, 38 ӱдырамаш. 1950 ийыште «Гора» колхозым «Победа» колхоз дене ушеныт. 1961 ийыште «Казанский» колхоз дене, а 1964 ийыште «Кукнурский» колхозышко пурен. 1975 ийыште 29 суртышто 119 еҥ илен. 1996 ийыште 18 пӧрт шотлалтын. Тушто 52 еҥ илен.

Кызытсе жап[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

2005 ийлан ялыште 20 сурт шотлалтын, тушто 64 еҥ илен. Кумдан шарлыше тукым лӱм – Россыгин, Таныгин. Ялыште илыше влак Моско олашке, Озаҥышке пашам ышташ коштыт, сурт вольыкым кучат. 1 телефоным вераҥдыме. Икшыве-влак Кукнур кыдалаш школышто шинчымашым погат. Ял дечын 300 метр тораште эрвелне археологий памятник – Большегорское городище верланен.

Лӱмлӧ еҥ-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Кылвер-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Литератур[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

  1. История сел и деревень Республики Марий Эл. Сернурский район: Сборник документальных очерков. — Йошкар-Ола: Комитет Республики Марий Эл по делам архивов, Государственный архив Республики Марий Эл, администрация муниципального образования «Сернурский район», 320 с., ил. 2006 г. С. 180.

Важ-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

  1. Телефонные коды Республики Марий Эл.
  2. Почтовые индексы. Республика Марий Эл, Сернурский район.
  3. Деревня Большая Гора (Гора, Большая Горская, Кугу Пунчер).
  4. Численность населения городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов. Сернурский муниципальный район.
  5. Торалык Яндекс.Карте-влак ӱзгарын полышышт дене висалтын.