Содержанийышке куснаш

Китай

Википедий — эрыкан энциклопедий гыч материал
Китай Калык Республик (Китай)
中華人民共和國


Рӱдола Пекин
Виктем йӧн коммунист республик
Президент Си Цзиньпин(习近平)
Кумдык

вӱд ӱмбал %
тӱняште
9 596 960 км²
Калык чот

чаклык
тӱняште
1 338 613 000 (2008)
8,3 еҥ/км²
Интернет-домен .cn

Китай (китайла 中華人民共和國, официал лӱм — Китай Калык Республик) — эл Азийыште.

Рӱдолаже Пекин. Кумдык дене тӱняште кумшо верым айла (9 598 уш2 962), Канадын да российын пуа, а калыкчот— 1 415 515 674 калык — кокымшо, Индий пуа. Калык шуко — китай калык, марий — хань.

Китай калык республикын, конституций почеш, — социализм кугыжаныш. Эн кугу вий — сизо сверхдержава, сверхдержава экономике, эре ООН лӱдыкшыдымылык совет член.

Космический вий дене ик тӱня, кугу тӱня армийыште военнослужащий да ядерный саркурал дене чот ойыртемалтыт.

Икымше да кокымшо китай дене тӱнямбал экономика дене тӱнямбал экономика ВВП-Н ВВП-Н номинальный экономике (ППС). Йӧнозанлык йӧндартыш продукцийым тӱнясе шуко кнр семын почеш лидерлан шотлалтеш. Экспортёр кугу тӱня («фабрикыште тӱня») да ик тӱҥ пазар гыч кая. Золотовалютный резерв верланыше кугу тӱня.

2019 ийыште США деч вара кокымшо верым налын шотышто роскотым НИОКР (526 658 ваштареш млрд млрд $ УАШ). Глобальное вер 12 ий инноваций индекс 2021 кӱзен. Рейтинг пекиныште да корно верланыше эҥерын дельтыже чинчыйылгыж кокымшо ден кумшо тӱнямбал научно-технический кластер.

Китай тугай тӱнямбал организаций шога, кузе ИНО , АТЭС, G20, ВТО, ЕШАРТЫШ, БРИКС. Ышташ утыждене тудлан «ик корно, ик уштыш».

1949-ше ийыште китай калык республикын китай коммунист партий жап гыч толшо партий тӧрлаташ лаштык (КПК). Сила кнр председательжылан шотлалтеш Цзиньпина (2013 ий гыч). Тӱнямбал специалист-влак палемдат, Китай мо гынат, виян кушмаш экономике, авторитарный демократийын диктатура огыл уло да лиеш.