9 сӱрем
Тӱжвал сын
(9 Сӱрем гыч колтымо)
← сӱрем → | ||||||
Шч | Кш | Вр | Из | Кг | Шм | Рш |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | ||||
2024 ий |
9 сӱрем (9 июль) — григориан кечышот почеш идалыкын 190-ше (кужемдыме ийлаште — 191-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 175 кече кодеш.
Пайрем да памятный дате-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Азербайджан, Дипломатический службын пашаеҥ-влакын кечыже.
- Аргентина, Эрыкан лийме кече.
- Марокко, Хасан II-ын кечыже.
- Казахстан, Налог службын кечыже.
- Кечывалвел Судан, Эрыкан лийме кече.
Лӱмгече
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Танле (православный) лӱм-влак: Давид, Дионисий (Денис), Иван, Тихон, Павел
- Католик лӱм-влак: Вероника, Зенон.
Событий-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 9 кечысе событий-влак
- 1791 — руш-войска-влак Мачинский кучедалмаште турок-влакым кырен шалатеныт.
- 1877 — Уимблдонышто икымше теннис турнир эртен.
Марий тӱняште
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- 1992 — Марий АССР-ын Кӱшыл Погынжо Республикын чапмурыж нерген постановленийым пеҥгыдемден.
Шочыныт
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 9 кечынже шочшо-влак
- 1932 — Вадим Иванович Охотин, руш серызе, туныктышо.
- 1946 — Вениамин Гурьевич Кусуткин, озанлык вуйлатыше, Марий Эл Республикын сулло рационализаторжо. Ончыч шочмо Курыкмарий кундемысе ял озанлык кучемыште инженерлан тыршен. Вара колхоз председатель, почмо акционер ушем вуйлатыше лийын. 4 изобретенийын авторжо. Экономике академийын академикше.
- 1954 — Сергей Павлович Домрачев, Марий АССР-ын илыш коммунал озанлыкын сулло пашаенже. Тиде уста вуйлатышын паша корныжо У Торъялысе водоканал предприятий дене кылдалтын. Район кӧргысӧ муниципал пашаште Сергей Павлович кугу пагалымашым сулен. У Торъял районысо погынын 4-ше да 5-ше созыв-влакын депутатше. Россий Федерацийысе илыш коммунал озанлыкын почётан пашаеҥже.
- 1960 — Рудольф Антонович Григорьев, ял озанлык вуйлатыше да мер пашаеҥ. 25 ий утла ончычак уста специалист шочмо Юлсер кундемысе «Москва» колхозышто тыршаш тӱҥалын. 1994-ше ий гыч вуйлатышыже лийын да кызытат тиде сомылымак шуктен шога. Районысо погынын депутатше.
- 1956 — Василий Васильевич Блинов, чоҥышо да администраций вуйлатыше. Паша корныжо У Торъял кундемысе корно чоҥымо ушем дене кылдалтын. Тиде пашаште кыртмен тыршымыжлан Василий Васильевичым сулло чоҥышо лӱм дене палемденыт. 2007-ше ий гыч тудо У Торъял кундемысе администрацийын вуйлатышыже.
- 1959 — Татьяна Николаевна Степанова, калыкыште Морко Таня семын палыме, тӱвыра пашаеҥ, Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже. Морко кундем Изи Шӱргӧ ялыште шочын. 1997-ше ий гыч калык усталык рӱдерыште администраторлан пашам тыршен ышта.
- 1986 — Ольга Евгеньевна Петрова, спортсменка, футболист. Морко посёлкышто шочын. 9 ияш годымжак Ольга футбол дек шӱмаҥын да рвезе-влак командыште модаш тунемын. 9-ше класс деч вара тудо Рязаньысе командыште модаш тӱҥалын, шуаралтын. Россий кубокын ший призёржо да сеҥышыже. Российын самырык сборныйыштыже модмыж дене Европысо чемпионатын сеҥышыже радамыш лектын. Россий спорт мастер.
Коленыт
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 9 кечынже колышо-влак
- 1990 — Аркадий Евдокимович Иванов, марий йылмызе, сылнымут критик, филологий шанче кандидат (2012), доцент.
- 2006 — Аркадий Исакович Искаков, ялысе туныктышо, мер пашаеҥ, Одо Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже, Виче да Чолман кундемысе «Марий ушем»-ын икымше вуйлатышыже (1990), Одо Марий Ушемын сопредседательже (1996).
Калык пале
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Православийыште таче Давидым шарналтат. Тиде кечын изимӧрым, снегым погеныт да телылан ямдыленыт. Эсогыл, лышташыжым телылан лӱмын коштеныт, а вара чайым шолтен йӱыныт.
- Марий калык саскан да шудын эмлыме вийжылан моткоч ӱшана. Моло калык дене таҥастарымаште фитотерапий марий-влак коклаште эн кумдан кучылталтеш. Таче гын вис-вис да шӧршудо нерген посна каласыме шуэш: нелын сусыргымо да шӱй погынымо годым шӧршудо але вис-вис гыч ямдылыме вартышым йыгеныт. Но кеч-могай саскам але шудым еҥ шинча деч тоен араленыт. Тиде кечын игечымат эскерыныт. Йӱр йуреш гын, сентябрь марте ночко лиеш. Ояр гын, лишыл шым арня сай игече озаланаш тӱҥалеш.
9 сӱрем Викиклатыште? |