Полшык:Кузе у лаштыкым ышташ

Википе́дий (англичанла Wikipedia) — кажнылан почмо эрыкан энциклопедий. Википедийлан «Фонд Викимедиа» коммерцдыме организаций оксам ойыра. Википедийыште шке возымо статья-влак йымалне шке лӱмым огыт возо — уло калык авторлан шотлалтеш. Тый дечет вара тиде статьям эше шукын тӧрлатен кертыт, сандене "ик еҥ дене статья возалтын" манаш ок лий.

Кузе тый полшен кертат?

Лаштыкым тӧрлаташ ит лӱд — кажне айдеме кеч могай лаштыкым тӧрлатен кертеш. Возгалымаште да тӧрлатымаште тыйын надыретат лийын кертеш. Мом саемден кертат - саемде (мут возымашым, ойлымаш ужашым). Иктаж могай мутым йоҥылыш возымо гын — тӧрлате. Пудыртымо кылверым (ссылка) муынат гын, тӧрлате. У шымлымашым ешарынет гын, негыз (сноска) дене палемдаш ит мондо. Мо негызеш возенат - палемде. Вара материалын чынжым тергаш йӧн лиеш.

Пален лий, Википедийым нигӧ пудыртен ок керт. Кеч могай тӧрлатымашым, вашталтышым мӧҥгешла пӧртылташ да угыч тӧрлаташ лиеш. Кажне тӧрлатымашым администратор-влак тӧрлатат. Вандал-влаклан Википедийыш корным йӧршын петыраш лиеш.

Шарне, марий Википедийыште чыла МАРЛА серыман. Вершӧрын марий лӱмжым от пале гын, моло пайдаланыше-влакым йод. Поро пашалан полшаш эре ямде улына. Мутлан, тиде айдемылан (Пайдаланыше:Санюн Вадик) возен кертат.

Уло тӱня гыч чыла шинчымашым ик верышке погаш, да тушко кажне айдемылан омсам почаш гын, могай сай лиеш ыле. Википедийыште ме тиде пашам ыштена. Тый тӧрлатымашым ик ганат ыштен отыл гын, молан тест семын икымше тӧрлатымашым ышташ огыл?

Икымше ошкыл: Модмо вер

Тышке темдалат гын модмо верыш куснет. Тушто тест семын тӧрлатымаш-влакым лӱдде ыштен кертат.
Иктаж мом возо (текст тушто уло гын, ӱлычын возо).
Тыйын тӧрлатымашет кузе кояш тӱҥалеш ончылгоч ончалнет гын «Ончылгоч ончымаш» паҥгам темдал. Тӧрлатен шуктенат да чыла келша гын, «Лаштыкым аралаш» темдал.

Кокымшо ошкыл: У статьям тӱҥалмаш

Марий Википедийыште 11 331 статья уло. Илышын тӱрлӧ шӧрынжым авалтат. Статьям возаш тӱҥалме деч ончыч кычал ончал, ала тыгай лӱман статья уло? Кӧ пала, ала тый дечет ончыч тыйын кумылетым иктаж кӧ шуктен да кӱлеш предмет нерген статьям возен? Арам пашам ышташ огыл манын, эн ончыч предмет нерген статья-влакым тӱрлӧ лӱм дене кычал ончо. Вес лӱм дене статьям муынат гын, вес лаштыкыш колтымашымат ышташ лиеш.

Алят эше кычалын ончалын отыл гын, тыште кычалын ончал, вара тиде лаштыкышкак пӧртыл.

Кычалме почеш кӱлеш статья уке гын, кычалмаш тӧрза йымалне Википедий тыгай лӱман лаштыкым ышташ темла. Йошкар тӱс дене палемдалтше возымо мутдам темдалза. У лаштыкым ыштымашышке тудо тендам кусара. Возыза гына.

Кумшо ошкыл: Викификаций

Тӱҥалтышыште возымо предмет нерген кӱчык определенийым пуыман. Мутер гыч налын але вес википедий гыч кусарен кертат. Йот йылме гыч мут толын гын, тудлан шочмо йылмыж дене возымашым ышташ лиеш, марий йылмыш кусарымашым ыштен кертат. Кызыт марий йылмыштат ятыр у мут-влак шочыт. Палыдыме марий мутым кучылтат гын рушла але англичанла кусарымашыжым возо. Тӱҥалтышыште терминым кӱжгӧ шрифт дене палемде. Кусарымашым курсив дене палемдат.

Википедийыште лаштык-влак икмыняр ужашлан пайлалтшаш улыт. Ик тӧр возымо текстым лудаш йӧсӧ, шинча вашке ноя, тӱткылык йомеш. Сандене шке возымо текстым пайле. Пример шотеш Шулдыр Васли нерген статьям ончалын кертат. Икымше кӱкшытан вуймутым (подзаголовок первого уровня) те (== ==) тамга дене ыштен кертат.

== Икымше кӱкшытан вуймут == семын возалтшаш.

=== Кокымшо кӱкшытан вуймут === тыге палемдалтеш.

Тыгак, википедийыште чыла лаштык-влак ваш-ваш кылдалтшаш улыт. Мутлан, Шулдыр Васли нерген возымо статьяште поэт улмыж нерген ойлалтеш. Поэт мут нерген посна статья уло, сандене поэт мутым [[ ]] тиде тамга коклашке шындена. Тудо "Поэт" статьяшке конда. Канде тӱс дене ойырымо мут палемдалтын гын, тыгай статья уло. Йошкар тӱс дене палемдалтын гын - тыгай статья але эше уке, тудым возаш кӱлеш. Тидым тыят, вес айдемат ыштен кертеш. Тыге статьяште кӱлеш мут-влак (айдеме, техника, спорт да т.м.) йыр [[тыгай тамгам]] шындыл. Но утыждене шуко кыл уло гын, статья моторын ок кой. Идалык-влак нерген шке статья-влак улыт, сандене "Шулдыр Васли 1953 ийыште шочын" манын возенна гын, идалык лӱмым [[1953]] тыге палемдыман. "Ий" мутым тушко пурташ ок кӱл.

Википедийыште корно тӱҥалтышыште яра верым кодаш ок кӱл. У корным вигак тӱҥалыт, "йошкар корно" деч посна. У корно тӱҥалтышыште пробелым шындет гын тыгела лиеш:

Мый корно тӱҥалтышыште йоҥылыш яра верым коденам!!!

Статьям возен шуктымеке "Ончылгоч ончымаш" паҥгам темдал, вара, чыла сай гын, "Лаштыкым аралаш" паҥгам темдалман.

Нылымше ошкыл

Фотографийым ешареда гын — статьям лудаш куштылго, йӧнлӧ лиеш. Но Википедий автор правам моткоч чаткан арала. Интернет гыч але вес еҥын ыштыме фотографийым пурташ огеш лий. Эн сай - кунам фотографийын авторжо те шке улыда. Чыла вики-фотографий-влак Викиклатыште кият. commons:Special:UploadWizard ссылкым темдалза, тушко шке ыштыме фотографийым пуртыза, чыла кӱлеш атрибут, описаний, категорийым палемдыза, да вики-кылверым Марий Википедийыш ешарыза. Википедийыш фото тыгай код дене шындалтеш [[File:Театр Шкетана Йошкар-Ола.jpg|thumb|300px|right|М. Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театр.]]

File:Театр Шкетана Йошкар-Ола.jpg — Фотографийын Викиклатысе лӱмжӧ.
thumb — системный атрибут.
300px — фотографийын кугытшо (пиксель дене висалтеш)
right — фотографийым статьян пурла велышкыже шындыше атрибут. Шола велыш шындашлан |left| возыман.
М. Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театр — Фотографий йымалне шындыме палемдымаш, комментарий.

Тидын дене чыла. Пашада ушныжо!