Иванов, Вениамин Михайлович

Вениамин Михайлович Иванов
Вениамин Иванов
Шочын	1923 ий 8 кылме(1923-11-08)
Шочмо вер	Марий автоном область У Торъял кундем Човыксола ял
Колен	1971 ий 14 пургыж(1971-02-14) (47 ий)
Колымо вер	Йошкар-Ола
Эл	Совет Социализм Республик-влак Ушем
Тыршымаш алан	почеламутчо, кусарыше, журналист, новеллист
Чап пӧлек да премий	РСФСР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1965)

Вениамин Иванов (Вениамин Михайлович Иванов) (1923 кылме 8, Марий автоном область, У Торъял кундем, Човыксола ял — 14 пургыж 1971, Йошкар-Ола) — марий серызе, почеламутчо, драматург, кусарыше, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1964).

Илыш корныжо

Вениамин Иванов 1923 ийын кылме тылзын 8-ше кечынже Башкир АССР Мишкан кундем Кульчубай ялыште кресаньык ешеш шочын. Писатель жап дене пырля кушкеш, чарныде ум кычалын, сылнымут куатым пога. В. Ивановынат илыш ден мурызо корныжо лач тыгаяк. Тудо 1923 ий 8 ноябрьыште Марий автоном область У Торъял районысо Човыксола ялыште шочын.

Изинекак шочмо пÿртÿсын моторлыкшым ужын, тÿткын эскераш кумылаҥын. Кресаньык эрге мланде пашан кÿлешлыкшым вашке пален налын. Ялысе йоча-влак дене пырля тÿрлö пашам ыштен, шочмо колхозшылан полшен.

Чобык ял ожнысекак уста шÿвырзö, гармоньчо, мурызо-влак дене чапланен. В. Иванов мотор семан ятыр сылне мурым колын. Илен-толын, шке возымаштыже калык мурым, келшышын, кумдан кучылташ тÿҥалын.

В. Ивановым сылнымутын юзо вийже изинекак сымыстарен. Руш ден марий писатель-влакын возымыштым йöратен лудын. Шке гычат тÿрлö заметкым, статьям возаш тÿҥалын. Сайым моктен, ситыдымашым тÿжваке луктын.

Ялысе шымияш школым тунем пытарымеке, В. Иванов 1938 ийыште У Торъял педучилищын студент ешыш ушна. Шинчымашын тÿрлö йыжыҥжым пален налме, шуко лудмо рвезын уш- акылжым пÿсемдаш полшат. Рвезын чоныштыжо шке гыч возаш кумыл утларак вияҥеш. Тудын кумылжо, чон шижмашыже «Элем», «Шöртньö шурно», «Муралте, Джамбул» да моло почеламутлаште почылтеш. Тÿҥалше автор нуным Май Веню лÿм дене возен. В. Ивановын нине почеламутшо-влак сылнылык шотышто але огыт ойыртемалт. Но возымо сай койыш шижалтеш: самырык автор чумыр элын вÿршержым колышташ тырша.

Педучилищым тунем лекмеке, В. Ивановлан рвезе тукымым туныкташ ок логал. Шочмо элжым, эрыкым тушман деч аралаш шке кумылын кая. Омск оласе военный училищыште икмыняр жап лиймеке, тудо тул йÿран кужу cap корным эрта. Мемнан элысе салтакын чон яндарлыкшым, кугу патырлыкшым ужеш, келшыше поэзий шомак дене сÿретлен ончыкташ тырша. Мутлан, «Фронтовой эр» почеламутышто мемнан элысе салтакын чыла йöсым сеҥен лекмыжым, моло калыкланат эрыкым кондымыжым поснак палемдыме.

Самырык лейтенант, рвезе поэт Сеҥымаш волгыдо кечылан чот ÿшанен.

«Берлин гоч — корнем, мый тушеч пöртылам»,

— возен «Ик корно» почеламутыштыжо.

В. Ивановын кугу cap жапысе поэзийже тÿҥ шотышто йöратымаш лирика корно дене вияҥын. Тудо салтакын ныжылге чон кумылжым, лыжга койышыжым сÿретла. Теве «Фронт гыч серыш» почеламутын лирический геройжо — элын ÿшанле, патыр эргыже — cap тул кокла гыч келшыме ÿдыржылан серышым воза, шÿмыштыжö чаткан нумалме яндар чон шижмашыжым, кугу ÿшанжым почын каласа. Кажне мутын кöргö вийжым шотыш налын, автор кÿчыкын, раш возаш тырша.

Поэтын лирикыштыже «Окна воктене», «Шыже эрдене», «Коктын ик шÿдырым ончена» да моло почеламутат волгыдо кумылан улыт. Нуно чын йöратымашын кугу вийжым почын пуат.

Сеҥымаш кечым В. Иванов моло семынак куанен вашлиеш. 1946 ийыште тудо шочмо марий кундемышкыже пöртылеш. Рвезе писатель книгам лукшо марий издательствыште пашам ышташ тÿҥалеш. Ончычшым корректор лиеш, а варажым — редактор. Моло-влакын возымыштым шуко лудеш, терга, сылнымутлан калык лоҥшаш лекташ полша. Шке гычат мурсаскам вияҥдаш пижеш. Воза тудо шуко вучымо тыныс пагыт, келшымаш, айдемын шÿм-чон чеверже нерген. Писательын шинчаончалтышыже кумдаҥеш, илышын вÿршержым тÿткын колыштеш. В. Ивановын келге шонымаш дене шыҥдаралтше кÿчык почеламутшо- влак поснак оҥай, шÿмеш логалше улыт. Мутлан, «Турий» почеламутышто автор моткоч суапле кресаньык пашам чапландара. Пасу патыр-влакым турият саламла.

В. Иванов шке сылнымут сынже денак ныжылге лирик. Тудо йöратымаш нерген шке семынже, лывыргын, шыман возен мошта. Теве «Сирень пеледеш» чонеш логалше почеламутшо кумдан палыме мурылан шулдырым пуэн. Автор, таҥастарымаш ден метафора йöным келшышын кучылтын, виян кöргö шижмашым мокта.

В. Иванов шке вийжым поэме жанрыштат терга. Писательын лыжган возымо сынже прозыштат шижалтеш.

В.Ивановын ойлымашыже-влакат лудшын кумылжым савырат. Писатель илышын тÿрлö йыжыҥжым сÿретла, поро вийын сеҥен толмыжым ончыкта. Автор шке геройжын порылыкшым, молылан полшаш ямде улмыжым, чын верч тыршыме койышыжым поснак палемда. Писатель В.Ивановын драматург кумылжат лийын. Марий литературышто В. Иванов лирический повесть жанрым палынак вияҥдаш полшен. Кажне повесть шке тÿсан, ойыртемалтше, лудшын кымылжым авалтен налын кертше.

Тыге Вениамин Ивановын прозыштыжо тÿрлö жап сÿретлалтын, тÿрлö илыш йодыш шымлалтын. Тудын илыш чыным возымыжо моло калык коклаштат палыме. Марий писательын произведенийлажым руш, эстон, татар, удмурт, чуваш да моло йылме денат савыктен лукмо. Шкежат шочмо йылмыш А. Пушкинын, М. Лермонтовын, С. Щипачевын, А. Кутуйын да молынат возымыштым кусарен.

В. Иванов шочмо литературнам ятыр сылне произведений дене пойдарен, сылнымутышто волгыдо кышажым коден.

Тӱҥ произведенийже-влак

• Ава шÿм: ойлымаш // Марий коммуна. - 1987. - 26 сент.
• Ава шÿм: повесть // Ончыко. - 1988. - № 1. - С. 9-63.
• Ава шÿм // Ава шÿм: кум повесть. - Йошкар-Ола: Мар. кн. изд-во, 1991. - С. 59-142.
• Аван пайремже [Стихи] // Марий коммуна. – 1949. - 8 март.
• Аван пайремже [Стихи] // Пеледме корно: марий литератур антологий. - Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1951. – С. 386.
• Арслан: роман гыч ужаш // Марий коммуна. – 1969. - 20, 21, 22, 24 и 25 июнь; 25, 26, 27, 28 и 30 сент., 1 окт.
• Арслан: роман // Ончыко. – 1970. - № 1. – С. 6 – 49; № 2. – С. 70-109; № 3.
• Атака. ( «Тÿтан» роман гычужаш). – «Марий коммуна», 1964, 22 сентябрь.
• Вашпижмаш: пьеса гыч сÿрет // Марий коммуна. – 1973. - 13 июль.
• Вич почеламут (Пиал. Мÿкш. Вучем. Тылзе. Первый лум) // Марий коммуна. - 1958. – 26 окт.
• Вич почеламут // Марий альманах. – 1947. - № 1 (18). – С. 75-76.
• Вождьын мутшо («Сирень пеледеш» повесть гыч ужаш) // Пиалан илыш: марий альманах. - № 38. - Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1953. - С. 31-35.
• Волгыдо ÿжара: повесть. Кокымшо ужаш // Ончыко. – 1956. - № 6. - С. 4-28; 1957. - № 1. - С. 8-46.
• Вучыдымо уна: ик кыдежан пьеса // Ончыко. – 1958. - № 2. - С. 58-64.
• Вучыдымо уна // Ик кыдежан пьеса-влак. - Йошкар-Ола, 1959. - С. 91-102.
• Вÿдшö келге, серже тура: повесть гыч ужаш // Марий литература: V класслан учебник-хрест. - Йошкар-Ола, 1977. - С. 98-132.
• Галстукет [Стихи] // Ямде лий. – 1970. - 1 дек.
• Зенитчик-влак. Серыш: кок ойлымаш // Марий коммуна. – 1965. – 8 май.
• Изи тул йÿла [Стихи] // Пеледме корно: марий литератур антологий. - Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1951. – С. 388.
• Ик корно: почеламут // Марий коммуна. – 1975. - 16 февр.
• Ик мут // Пиалан илыш: марий альманах. - № 26. – Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1949. – С. 13.
• Илыш угычын шолеш: почеламут // Марий коммуна. – 1947. - 6 май.
• Илышвий: очерк // Ончыко. – 1966. - № 2. – С. 80-88.
• Ильич лампе [Стихи] // Марий альманах. - № 25. - Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1949. - С. 5-6.
• Институтыш толын рвезе // Рвезе коммунист. – 1953. - 29 окт.
• Йолгорно: повесть // Ончыко. – 1968. - № 4. - С. 3-42.
• Йöратем: почеламут [В. Сапаев дене] // Марий коммуна. – 1947. - 6 май.
• Йöратыме йолташ: ик кыдежан комедий // Ик кыдежан пьеса-влак. - Йошкар-Ола, Мар. кн. изд., 1959/ - C. 103-112.
• Йöратыме йолташ: ик кыдежан комедий // Пагалыме лийына. - Йошкар-Ола, Мар. кн. изд., 1958. – С. 112-121.
• Йошкар-Ола нерген муро // Куанен мурена: IV-VII класслан муро сб. - Йошкар-Ола, 1977. - С. 91-92.
• Йÿксö-влак: повесть // Марий коммуна. - 1967. - 17, 18, 20, 21, 24, 25 и 27 май.
• Ит мондо // Рвезе коммунист. – 1957. - 26 март.
• Йÿр [Стихи] // Марий альманах. – 1948. - № 20, 23.
• Йÿштö кугыза: чынлиймаш // Марий коммуна – 1964. - 31 дек.
• Кок илыш: повесть // Ончыко. – 1967. - № 4. – С. 9-81.
• Комбайнер [Стихи] // Марий коммуна. – 1949. - 19 июль.
• Кечан ола: пьеса // Марий альманах. 1951. № 32.
• Канде пеледыш: драма // Ончыко. 1960. № 2. С. 21 – 55.
• Кеҥежым: ойлымаш // Марий коммуна. 1952. 15 июнь.
• Кок ача // Иванов В. Тÿҥалме корно. Йошкар-Ола, 1959. С. 44 – 119.
• Кок илыш: повесть // Ончыко. 1967. № 4. С. 9 – 81; Тудак // Иванов В. Шÿм ок мондо. Йошкар-Ола, 1971. С. 3 – 118.
• Комсомольский билет: ойлымаш // Марий альманах. - № 23. – Йошкар-Ола: Маргосиздат 1949. – С. 29-34.
• Комсомольский билет: ойлымаш // Иванов В.М. Уна: ойлымаш-шамыч. - Йошкар-Ола, Кн. лукшо марий изд-во, 1975. - С. 12 – 19.
• Корно ÿмбалне: новелла // Марий коммуна. – 1970. - 8 апр.
• Кö виянрак // Ямде лий». – 1967. - 28 апр.
• Кö виянрак? «Вÿдшö келге, серже тура» повесть гыч ужаш // Ямде лий. – 1967. - 14 и 21 апр.
• Кö титакан? Ойлымаш // Марий коммуна. 1958. 6 сен.
• Кум почеламут (Эрвел мардеж. Штык. Йÿр) // Марий альманах. - № 20. - Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1948. - С. 22.
• Кÿкшака: повесть. – «Марий коммуна», 1966, 7,8, 10,11, 12, 13, 14, 16 июнь.
• Кÿрылтшö кас: ик кыдежан музыкальный комедий // Ик кыдежан пьеса-влак. Йошкар-Ола, 1956. С. 119 – 129.
• Ломберсолаште // Ава шÿм: кум повесть. – Йошкар-Ола: Мар. кн. изд-во, 1991. – с. 3 - 58.
• Лыве. Кÿ. Йÿр. Куэ. Лум (Новелла-влак) // Ончыко. 1967. № 2. С. 69 – 72.
• Лыве: ойлымаш // Марий коммуна. 1961. 31 июнь.
• Лыве. – Кÿ. – Йÿр. – Куэ. – Лум // Марий коммуна. 1967. 31 январь.
• Марий мландыште: очерк // Ончыко. 1964. № 3. С. 87 – 97.
• Майор: ойлымаш // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1957. С. 75 – 83.
• Межнеч: ик кыдежан, кок сÿретан пьеса // Йоча театр: пьеса-влак. Йошкар-Ола, Кн. лукшо мар. изд., 1961. С. 76 – 92.
• Ме господин онал… ( «Тÿтан» роман гыч ужаш) // Марий коммуна. 1964. 18 март.
• Москва ужели (Стихи) // Мар. коммуна. 1948. 23 март.
• Москвалан: стих // Марий альманах. Вып. 2(19). Йошкар-Ола, Маргиз, 1947. С. 38 – 39.
• Немда: стих // Мар. коммуна. 1947. 19 авг.
• Ныл ий гыч: ойлымаш // Ончыко. 1955. № 2. С. 70 – 75.
• Октябрьын шочшыжо: стих // Мар. коммуна. 1948. 10 ноябрь.
• Ончыкылык корно: пьесе // Ик актан пьеса-влак. Йошкар-Ола, Маргиз, 1956. С. 38 -48.
• Памаш ден сад // Марий коммуна. 1953. 16 май.
• Пöртыл, Анук! Ойлымаш // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 83 – 91; То же // Марий коммуна. 1960. 6 март.
• Пöртылмаш: ойлымаш // Иванов В. Тÿҥалме корно. Йошкар-Ола, 1959. С. 31 – 36.
• Пеледше тукымлан: стих // Мар. коммуна. 1948. 5 декабрь.
• Поран: «Вÿдшö келге, серже тура» повесть гыч ужаш // Марий коммуна. – 1968. – 17, 18 и 20 янв.
• Пыт-пыт Йогор: ойлымаш // Ончыко. 1967. № 2. С. 65 – 67; Тудак // Марий коммуна. 1967. 16 март.
• Пытартыш йÿд ( «Тÿтан» роман гыч ужаш) // Марий коммуна. 1964. 9 январь.
• Рвезылык: ойлымаш // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 53 – 59.
• Родо-тукым: ойлымаш // Марий коммуна. 1962. 23 нояб.; Тудак // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 100 – 103.
• Рвезылык сем. Келша пеш мылам тиде вер… . Возет мыланем. Шошо кече йÿштö телым кораҥден… . Вашлийме кас // Марий альманах. Вып. 1. Йошкар-Ола. Маргиз, 1947. С. 75 – 76.
• Садыште: стих // Мар. коммуна. 1948. 24 август.
• Сасквий: повесть гыч ужаш // Марий лит-ра: X класслан хрест. / А. Веденькин ямд. Йошкар-Ола, 1981. С.105 – 137.
• Сасквий: повесть гыч ужаш // Марий лит-ра: X класслан хрест. / А. Веденькин сост. Йошкар-Ола,1978. С. 113 – 144.
• «Сасквий»: повесть гыч ужаш // Рвезе коммунист. 1964. 29 окт.
• Сентябрь эрдене: стих // Мар. коммуна. 1948. 1 сент.
• Серыш: ойлымаш // Марий коммуна. 1965. 8 март; Тудак // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 9 – 12.
• Сирень пеледеш: повесть // Марий альманах. Вып. 25. Йошкар-Ола, Маргоиздат, 1949. С 11 – 104.
• Советский Армийлан (Стихи) // Мар. коммуна. 1948. 22 февр.
• Сÿан: ойлымаш // Иванов В. Тÿҥалме корно. Йошкар-Ола, 1959. С. 37 – 43; Тудак // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 59 – 67.
• Толеш тыш шÿшпык: почеламут // Родина – верч: МАССР сов. писатель-шамычын литературно-худ. альманахше. Вып. 4. Йошкар-Ола. Маргиз, 1943. С.128.
• Торял ÿдырлан: почеламут // Родина верч. Вып. 3. Йошкар-Ола: Маргиз, 1943. С. 88.
• Торъял ÿдырлан. Коктын ик шÿдырым ончена // Марий коммуна. 1943. 3 июнь.
• Тÿҥалме корно: ойлымаш // Марий коммуна. 1957. С. 13.
• Тÿредме жап: ойлымаш // Пиалан илыш. 1952. № 36. С. 89 – 96; Тудак // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 20 – 29.
• Тÿтан: роман. Йошкар-Ола.1965.
• Тыгат лиеш: ойлымаш // Иванов В. Тÿҥалме корно. Йошкар-Ола, 1959. С. 25 – 30.
• Уло чон дене // Ончыко. – 1988. - № 1. - С. 63 – 65.
• У ий // Мар. коммуна. 1948. 19 янв.
• Уна: ойлымаш // Марий коммуна. 1960. 19 ноябрь; Тудак // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 67 – 75.
• Ϋдыр: ойлымаш // Марий коммуна. 1940. 14 май; Тудак // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1976. С. 3 – 6.
• Чукай: Ойлымаш // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 103 – 111.
• Шÿмем мура. Сирень пеледеш. Тылзе. Первый лум. Турий. Саска аршаш: почеламут-влак // Сылнымут пого. марий литература антологий.
• Йошкар-Ола, 1960. С. 328 – 329.
• Шочмо верыш: ойлымаш // Иванов В. Уна: ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1975. С. 41 – 46.
• Шошо: повесть. Йошкар-Ола, 1961.
• Эйнон кумылжо: «Вÿдшö келге, серже тура» повесть гыч ужаш // Марий коммуна. – 1967. - 21 и 22 нояб.
• Эрге: ик кыдежан, 2 сÿретан драма // Томаша: ик кыдежан пьеса-влак. Йошкар-Ола, 1962. С . 114 – 123.
• Эргым дене мутланымаш. Йошкар-Ола, 1957.
• Эрдене: «Тÿтан» роман гыч ужаш // Марий коммуна. – 1965. - 24 апр.
• Яктер: повесть гыч ужаш-влак // Марий литература: V класслан хрест. / С.Н.Николаев ден Е.М.Иванова чумыреныт. Йошкар-Ола, 1965. С. 29 – 59.
• Яктер: повесть (мучаш) // Ончыко. 1962. № 1. С 53 – 81; 1961. № 6. С. 77 – 88.
• Ялыш уна толын: ойлымаш // Марий коммуна. 1965. 4 нояб.
• Яндар шÿм // Кече лекме годым: ик кыдежан пьеса-влак. Йошкар-Ола, 1956. С. 119 – 129.

Вес йылмыш кусарыме произведенийже-влак

• Ава шÿм: повесть / А. Канюшков сäрен // Валгалтмы годым: повесть, пьесывлä, шайыштмашвлä. - Йошкар-Ола: Мары книга изд-во, 1991. - С. 3-88.
• Арслан: повести / пер. В. Муравьева. М., 1977. 272 с.
• Весна: повести / пер. В. Муравьева. Йошкар-Ола, 1962. 164 с.
• Гость; Начало пути; Вернись, Анук!; Мотылек: рассказы / пер. В. Муравьева // Рассказы марийских писателей. Йошкар-Ола, 1961. С. 5 – 11; 19 – 25; 73 – 79; 88 – 97.
• Два отца: повесть / пер. Вл. Муравьева // Иванов В. Весна: Повести. Йошкар-Ола, 1973. С. 5-59.
• Две жизни: повесть / пер. Вл. Мурвьева // Иванов В. Тропинка: Роман, повести. Йошкар-Ола, 1984. С. 235-320.
• Жаворонок: стихи / пер. Левонтина // Песня, ставшая книгой: рожденная Октябрии поэзия. М., 1982. С. 359.
• Жаворонок. Ты пишешь мне. Друг дорогой! … : стихи / пер. Э. Левонтина // Песнь любви. Т.2. М., 1972. С. 129.
• Келай и его друзья: повести / пер. В. Муравьева. М., 1963. 96 с; 1981. 128 с.
• Мой брат Эйно: отрывок из повести / пер. В. Муравьева // Зеленая роща. Йошкар-Ола, 1976. С. 97-131
• Мой брат Эйно: повесть / пер. В. Муравьева. М., 1968. 80 с.
• Подруги: рассказ / пер. В. Муравьева // Родник: рассказы мар. писателей. М., 1961. С. 145 – 191.
• Родник: стихи для детей. Йошкар-Ола, 1957. 44 с.
• Саскавий: повесть / пер. В. Муравьева. М., 1965. 88 с.
• Тропинка: роман, повести / пер. В. Муравьева. М., 1973. 320 с.
• Тропинка: роман, повести / пер. В. Муравьева // Волжские просторы. Йошкар-Ола, 1984. 320 с.
• Четыре года: рассказ / пер. А. Кременского // Сосны шумят: антология марийской прозы. Йошкар-Ола, 1956. С. 233-240; То же // Молодой коммунист. 1950. 17 мая.
• Штык: стихи / пер. С. Поделкова // Созвездие. М., 1982. С. 22.

Илышыже да творчествыже нерген литератур

• Васин К. Келшымаш нерген повесть: [Повесть о дружбе: « Вӱдшő келге, серже тура»] // Ончыко. - 1969. - № 2. - С.109-110.
• Васинкин А. Постижение глубин человеческого характера: [Роман В. Иванова «Буря»] // Васинкин А. Героические годы: Жанр военного романа в литературах народов Поволжья. – Йошкар-Ола, 1987. – С. 77-85.
• Зайниев Г. Йула каваште шудыр// Ямде лий. 2003. 6 нояб.
• МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 143.
• Зайниев Г. Чобыксола рвезе Май Веню. [Писатель из Чобыкова] // Марий коммуна. 1983. – 8 нояб.
• Иванов И. Волгыдо талант [ Яркий талант: К 60-летию со дня рождения В. Иванова] // Ончыко. – 1983.- № 6.- С.99-103.
• Иванов И.Волгыдо талант // Ончыко. 1983. № 6. С. 99-103.
• Иванов И. Чон моторлыкым моктен // Марий Эл. 1993. 6 нояб.
• Иванов И. Волгыдо талант // Ончыко. 1998. №11. С. 133-137.
• Косоротов В. Пуналтше укш [Сплетенные ветви] // Ончыко.- 1972. - № 1.- С. 92
• Кульбаева Н. Некоторые жанровые и композиционные особенности романа В. Иванова «Буря» // Материалы конференции молодых ученых МарНИИ. - Йошкар-Ола, 1980. – С. 40-43.
• Кульбаева Н. Вениамин Иванов: очерк жизни и творчества ( 1923-1971). Йошкар-Ола, 1991. 128 с.
• Кульбаева Н. Детские повести В.Иванова // Проблемы жанра в марийской литературе: труды МарНИИ. - Вып. 47. - Йошкар-Ола, 1981. - С. 143-155.
• Лебедева М. Вениамин Ивановын творчествыж нерген икмыняр шонымаш [Размышления о творчестве] // Кушмо корно. - Йошкар-Ола, 1977. - С.125-135.
• Лекайн Н. Боевой характеран очерк- влак : [За боевой характер очерков] // Ончыко.-1956.-№ 3. С 92-96. С. 143.
• Любимов В. Поро чонан, талантан писатель // Ончыко. 1993. № 5. С. 161-167.
• Муравьев В. Уло чон дене // Ончыко. 1988. № 1. С. 63-65.
• Муравьев Вл. Книги, рукописи, замыслы…..(Заметки о мар.дет.лит.) // Дет. лит. - 1966. - № 9. – С. 49-51.
• Писатели Марийской АССР: библиогр. справ. Йошкар-Ола, 1988. С. 90-94.
• Сандаков Г. Илышым чын ончыкта [Особенности реализма в творчестве В. Иванова] // Ончыко. - 1980. - № 4.- С. 86-92.
• Сапаев В. Мондалтдыме йолташ [Незабываемый друг: воспоминания] // Ончыко. - 1973. - № 6. - С. 99-106.
• Сапаев В. Эртен Карпатым, Венгрий мландым [Через Карпаты, Венгрию] // Арслан тукым. - Йошкар-Ола, 1985. – С. 109-114.

Чап

• СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1964).
• РСФСР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1965)

Кылвер-влак

• Иванов, Вениамин Михайлович.(руш)
• Личные фонды - Государственный архив Республики Марий Эл.(руш)
• Бутов Алексей Иванович Марийские писатели.(руш)
• felix-ginzburg — альбом «Славные сыны марийского народа.(руш)

Литератур

1. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. — Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. — 752 с. С. 247-250.
2. Любимов В. Поро чонан, талантан писател // Ончыко. - 1993. - № 5. - С. 161-167.
3. Лебедева М. Вениамин Ивановын творчествыж нерген икмыняр шонымаш [Размышления о творчестве] // Кушмо корно. - Йошкар-Ола, 1977. - С. 125-135.
4. Марий литератур: 10-11 класс. - С. 252-262.
5. Муравьев В. Уло чон дене // Ончыко. - 1988. - № 1. - С. 63-65.
6. Васин К. Келшымаш нерген повесть [Повесть о дружбе: « Вӱдшő келге, серже тура»] // Ончыко. - 1969. - № 2. - С. 109-110.