Юлсер федерал йырвел
Юлсер федерал йырвел (рушла Приво́лжский федера́льный о́круг) — Россий президентын кӱштыкшӧ почеш чоҥалтше административно-территориальный формирований. 2000-ше ийыште Ага тылзын 13 кечынже чоҥалтын. У йырвелыш Юл эҥерын кӱшыл да кыдалаш ужашыштыже верланыше регион-влак, тыгак, Урал курыкын касвелныже верланыше регион-влак пуреныт.
Россий Федерацийысе кумдык деч Юлсер йырвел 6,08 % налеш.
Юлсер федерал йырвелын калыкчотшо 29 млн 900 тӱж. 359 еҥ (2010 ий).[1] Тиде Россий калыкчот деч 20,9 %. Олаште илыше-влак шукырак улыт. Мутлан, Самара велышыте олаште илыше-влакын чотышт 80 % (Россий кӱкшытыштӧ олаште илыше-влакын чотышт - 73 %).
Российысе экономикыште Юлсер федерал йырвелын йӧнозанлык йӧндартыш 23,9 %-ым айла. Тиде эн шуко (кокымшо верыште Рӱдӧ федерал йырвел).
Российысе инвестиций-влак кокла гыч Юлсер федерал йырвелыш пуртымо инвестиций кугыт 15,3 % наре.
Президентын ӱшанъеҥже-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Сергей Владиленович Кириенко 18 Ага 2000 гыч 14 Кылме 2005 марте
- Александр Владимирович Коновалов 14 Кылме 2005 гыч 12 Ага 2008 марте
- Григорий Алексеевич Рапота 14 Ага 2008 гыч
Кылшот (Структур)
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ].svg) | |||
|---|---|---|---|
| № | Тисте | Федераций субъект | Административ рӱдер |
| 1 | 
|
Пошкырт Эл | Ӱпӧ |
| 2 | 
|
Киров вел | Киров |
| 3 | 
|
Марий Эл | Йошкар-Ола |
| 4 | 
|
Мордовий | Саранск |
| 5 | 
|
Угарман вел | Угарман |
| 6 | 
|
Оренбург вел | Оренбург |
| 7 | 
|
Пенза вел | Пенза |
| 8 | 
|
Пермь мланде | Пермь |
| 9 | 
|
Самаре вел | Самаре |
| 10 | 
|
Саратов вел | Саратов |
| 11 | 
|
Сембер вел | Сембер |
| 12 | 
|
Суас Эл | Озаҥ |
| 13 | 
|
Одо Эл | Ижевск |
| 14 | 
|
Чуваший | Шовакшэҥер |
Калык-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Руш: 21 млн 148 тӱж. 120 еҥ. (67,88 %)
- Суас: 4 млн 063 тӱж. 720 еҥ. (13,04 %)
- Чуваш: 1 млн 417 тӱж. 228 еҥ. (4,55 %)
- Пошкырт: 1 млн 349 тӱж. 633 еҥ. (4,33 %)
- Мордва: 655 тӱж. 926 еҥ. (2,11 %)
- Одо: 560 тӱж. 764 еҥ. (1,8 %)
- Марий: 511 тӱж. 919 еҥ. (1,64 %)
- Украин: 401 тӱж. 614 еҥ. (1,29 %)
- Казах: 228 тӱж. 016 еҥ. (0,73 %)
- Коми-пермяк: 106 тӱж. 643 еҥ. (0,34 %)
- Армян: 105 тӱж. 073 еҥ. (0,34 %)
- Белорус: 94 тӱж. 158 еҥ. (0,30 %)
- Азербайджан: 84 тӱж. 183 еҥ. (0,27 %)
- Шке калык улмым палдарен огытыл — 78 тӱж. 535 еҥ (0,25 %)
- Немыч: 71 тӱж. 460 еҥ. (0,23 %)
- Еврей — 29 тӱж. 618 еҥ. (0,09 %)
Кугу олала
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Угарман
- Озаҥ
- Самаре
- Ӱпӧ
- Пермь
- Саратов
- Тольятти
- Ижевск
- Сембер
- Орынбор
- Набережные Челны
- Пензе
- Киров
- Шавашар
- Саранск
- Стерлитамак
- Йошкар-Ола
- Дзержинск
- Орск
