Гармонь
Тӱжвал сын
Кид гармонь (рушла - Ручная гармонь) — «гармоника» ешыш пурышо семӱзгар. Кок пелекорпус ӱмбалне клавиатур-влакым вераҥдыме, нунын коклаште — мех (В. Регеж-Гороховын произведенийыштыже — мек). Шоктымо годым изи гармонь-влакым кидыште кучен шогаш лиеш, кугуракым - ончыко шогалтен шинчышыла шоктат.
Эртык
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Икымше кид гармоньым 1822 ийыште Берлиныште Христиан Фридрих Людвиг Бушман (1805—1864) мастар ыштен.
Гармонь-влак Российыште
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]-
Белбородовын хроматический гармоньжо
-
Музыкан-тальянка-влак
-
Хромка гармонь
-
Челыбинскысе тоштерыште шогышо кленча да кем шотеш ыштыме гармонь
-
«Шке шоктышо» немыч гармоньын рекламыже. 1906 ий.
-
Пошкырт Элыште Янаул олаште шогышо гармоньлан памятник
Йот элласе гармоника-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Концертина (англичан концертина) — семӱзгарым Английыште 1827 ийыште Чарльз Уитстон ыштен. Мекым шупшылмо-темдыме годым йӱкшӧ ик гай.
- Немыч концертина — семӱзгарым 1832 ийыште немыч мастар Фридрих Улиг ыштен. Мекым шупшылмо-темдыме годым немыч концертина тӱлӧ йӱкым пуа.
- Бандонеон — немыч концертина негызеш 1840 ийыште немыч мастар Генрих Банд ыштен. Мекым шупшылмо-темдыме годым немыч концертина тӱлӧ йӱкым пуа.
- Аккордеон — хроматический кид гармонь, Европышто шочын да туштак кумдан шарлен. Российыште аккордеоным фортепиано шотан пурла клавиатуран семӱзгар-влакым лӱмдат.
Марий гармоньчо-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Чыла марий гармоньчо-влакым ик статьяште тӱрыснек возен шукташ ок лий, сандене, тыште икмыняр кумдан палыме лӱм-влакым палемдыме:
- Анатолий Ермаков, Кельмаксола гыч (гармонь) — Марий Эл Республикын сулло артистше
- Ермаков, Анатолий Леонидович, Кельмаксола гыч (гармонь) — тӱвыра да сымыктыш колледжын преподавательже.
- Саша Иванов (гармонь)
- Пчёлкин, Сергей Александрович, Морко кундем, Себеусад ял гыч (баян) — «Памаш шинча» ансамбль вуйлатыше.
- Сергей Байназов (музыкан - тальянка)
- Арсений Яйцов (гармонь) — концертмейстер, Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже, Россий Федераций тӱвыран сулло пашаеҥже.
- Сергей Пакеев (гармонь)
- Анатолий Ванин (гармонь)
- Йорга Каче (Павел Филиппов)
- Веткин, Евгений Аркадьевич, Шернур кундем (баян, гармонь) — Кукнур школын туныктышыжо.
- Егошин, Владимир, Киров вел, Кукарка кундем, Родыгино ял (гармонь) — администраций пашаеҥ, гармоньчо-виртуоз.
- Станислав Шакиров (музыкан - тальянка) — мурызо, семлызе, композитор, «Мари» ансамбльым вуйлатыше, Марий Эл Республикын калык артистше.
- Якимов, Василий Иванович, Маскасола кундем, Юбилейный посёлко гыч (баянист) — руш фольклор ансамбль вуйлатыше.