Анисимов, Эврик Васильевич

Эврик Васильевич Анисимов
Эврик Анисимов
Шочмаш дене лӱм	Эврик Васильевич Анисимов
Шочын	1938 ий 21 сӱрем(1938-07-21) (86 ий)
Шочмо вер	РСФСР, Марий АССР, Морко кундем, Волаксола ял
Чап пӧлек да премий	Марий Эл Республикын сулло журналистше, Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше.

Эврик Анисимов (Эврик Васильевич Анисимов) (1938 сӱрем 21, РСФСР, Марий АССР, Морко кундем, Волаксола ял) – марий серызе, почеламутчо, журналист, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1992), Марий Эл Республикын сулло журналистше (1998).

Илыш корныжо

Йоча жап

Эврик Анисимов Морко районысо Волаксола ялыште 1938 ий 21 июльышто  туныктышо ешеш шочын. Ачаже Василий Александрович Анисимов тӱҥалтыш классыште туныктен. Аваже Лидия Николаевна Анисимова ончышо йочасадыште воспитательнице лийын, вара тудымат тӱҥалтыш класслаште туныктышылан налыныт, Кугу Отечественный сар жапыште фронтыш кайыше учитель-влакым алмаштен да школ директорланат ыштен.

Илыш неле лийын гынат, ялысе интеллигенцийын ешыштыже книга кугу верым арален. Эврик Алик шольыж дене пырля жапым утларакше книга коклаште эртареныт, изинекак лудаш тунемыныт да шке моштымашыштым тергенак кушкыныт. Тулан жапысе икшыве-влак, фронтыш кайыше ачаштым вучен, аваштлан вий шутымо семын сурткӧргӧ сомылкам ышташ полшеныт. Тидыже авам кунар-гынат куандарен. А ава сай койышлан пӧлек шотеш суртыш адакат у книгам конден.

Студент пагыт

Книган тамжым пален налаш Эврик тунемаш кумылан лийын. Волаксола шымияш школым пытарымеке, корным тудо Весшӱргӧ кыдалаш школышко шуя. Зрелость аттестатым налын, Марий пединститутысо студент радамыш ушна.

Студент ешыште Э.Анисимов ончыкылык поэт, писатель-влакым – Николай Егоровым, Николай Володькиным, Аксай Савельевым, Василий Гороховым да молымат вашлиеш, а поэт-влак Алексей Александров, Семён Николаев, Альберт Степанов дене пырля ик курсышто тунемаш тӱҥалеш.

Эврик Анисимов студент илышын шере ден кочыжым пален налме деч ончычак сылнымут тӱняш тӱҥалтыш ошкылым ыштен шуктен. Эше Волаксола шымияш школышто тунеммыж годымак савыкташ йӧрале икымше почеламутшо шочын да «Марий коммуна» газетын страницыже ош тӱняш лектын. Пашаже тыге лийын. Визымше классыште тунемын. Эрдене кынелынат, ӱстел коклаште шинчылтеш, а вуйышто шонымаш пӧрдеш: «Теле кечын ик эрдене…» Вот ушым луга, вот тодыштеш. Кенета шонымаш волгыдемеш: «Чиен ечым, тоя дене…» чыгынен шогале. Умбакыже нимом тептераным шонен ок му. Ачаже лишеме да манне: «Мые лектым мунчалташ, Яндар юж ден шӱлалташ…» Умбакыже ӱй  ден йыгалтымыла шочо. «Сай тунемын, ача-авам вашталташ кушкыт йоча-влак». Тыгайрак ыле тӱҥ шонымашыже. Тыге «Теле эрдене» почеламут чоҥешташ ямдылалтше кайыкигыла шулдыр дене иктак лие. А тӱҥалше автор Эврик Анисимов поэзий тӱняш первый ошкылым ышташ полшышо ачажлан кызытат таум ыштен ила.  Ачаже веле пеленже уке.

Ешыже

Ешыже  нерген тудо тыге ойла: «Ешем пеш тыглай . Любаша – мыйын кокымшо пелашем. Туддене икшывына уке. Ик жап йоча пӧртышкат коштын ончышна. Шотлан ыш тол. Но вуйым ышна саке. Ватемын шӱжарже Таня йоча шотышто пиалан. Кок эргым – Игорь ден Ваням – Женя марийже дене пырля куштен, йол ӱмбак пеҥгыдын шогалтеныт. Изиракше Ваня – ешан. Таня коваж дене Женя кочажым да мемнам изи Павлик чыланнам куандара. Ньога веле – медалян. Куштымо конкурсышто сеҥен налын. Танян эргыже-влак шкештат мемнам кочашт ден коваштлан шотлен кушкыныт. Межат шкенан могырым нуным уныка олмешак ужына да кызытат тугак илена. Мемнан деке уналкеш уло кумылын коштыт. Нунылан кертмына семын илашышт полшаш тыршена.

Икшывем ялт укеже огыл. Икымше ватем деч эргым уло. Лӱмжӧ – Олег. Аваже пеленже наҥгаен. Комиште илат. Первыже ваштарешем ыле. Аваже тыге туныктен. Кызыт икте-весе деке отношенийна сай могырыш вашталтын. Интернет полшымо дене кылым кучена, Йошкар-Олаш толмыж годым мемнан деке пурен лектеш. Кнешне, тудлан ме йот еҥ  огынал. Аваже вич ияшым наҥгаен. Изи рвезым йол ӱмбак шогалташ материально полшенам. Туштат уныкам-влак улыт. Чыланат ӱдыр шочыныт. Эн кугужо марлан каен, йочаже уло. А мый ынде кок пачаш кочаш савырненам.

Сылнымут корныжо

Сылнымут садвечыш толшо кажне кайыкын шке кресачаже уло. Эврик Анисимов тыгай кресачалан шотла марий поэт Анатолий Бикым. Анатолий Бик (Анатолий Иванович Бикмурзин) тунам «Рвезе коммунист» газет редакцийыште пашаланен. Тудын кидышкыже логалыныт самырык автор Эврик Анисимовын колтымо почеламутшо-влакат. Ала-можо тудлан келшен. Ямдылен да газетеш савыктен, а авторлан кумылаҥдыше серышым колтен. Самырык автор ден лӱмлӧ поэт коклаште кылым пеҥгыдемдаш адакат Эврикын ачаже полшен шоген. Туныктышо-влакым чӱчкыдын Йошкар-Олаш квалификацийым нӧлтышӧ курсышко тунемаш колтылыт ыле. Василий Александрович, Йошкар-Олаш толмеке, эреак Анатолий Бик дене вашлийын, эргыжын тӱҥалтыш ошкылжо нерген утларак пален налаш да, мӧҥгӧ мийымекыже, шке шочшыжлан умылтараш тыршен. Эврик Анисимов – Анатолий Бикын шулдырешыже кушшо поэт.

Вес тале поэт Валентин Колумбат первый книгажым лукташ шагал огыл полшен. Шкак чумырен. Авторын колтымо витле наре почеламутшо гыч кумло кум почеламутым ойырен налын да мелна осо гай «Илыш вий» книгам лукташ корным ончыктен.

Авалан кузе кажне шочшо шерге, поэтланат кажне книгаже тугаяк. Поэт Эврик Анисимов – Тулан жапысе икшыве. Сандене тудын творчествыже сар тематикылан шуко почеламут сералтын.

Сылнымутшо

Книга-влак

•   Мыйын шошем: почеламут-влак, поэме [Моя весна: стихи, поэма]. Йошкар-Ола: Стринг, 2015. 330 с.
•   Йошкар лупс: повесть ден ойлымаш-влак [Красная роса: рассказы и повести]. Йошкар-Ола: Марий Эл Республик писатель ушем, 2015. 239 с.
•   Садерышке почмо окна: почеламут-влак [Окно, открытое в сад: стихи]. Йошкар-Ола: «Марий книга издательстве» савыктыш пӧрт, 2018. 358 с.
•    Илыш вий: почеламут-влак [Сила жизни: стихи]. Йошкар-Ола: Книга лукшо марий изд-во, 1968. 42 с.
•    Киса Чичи: йоча-влаклан почеламут книга [синица: книга для малышей]. Йошкар-Ола: Книга лукшо марий изд-во, 1971. 32 с.
•    Мемнан пакчана: изи ийготан йочалан почеламут-влак [Наш огород: стихи для детей дошкольного возраста]. Йошкар-Ола: Марийское кн. изд-во, 1983. 15 с.
•    Ял покшелне: почеламут ден поэма-влак [В центре села: стихи и поэмы]. Йошкар-Ола: Книга лукшо марий изд-во, 1977. 79 с.

Моло вере савыкталтше произведенийже-влак

•   Пунаш ыле кечыйол гыч лупшым: почеламут // Кугарня. 2016. 8 янв.
•   Мый ӱдырым налам: почеламут // Кугарня. 2016. 13 май.
•   Шыште кумыл: почеламут // Кугарня. 2016. 13 май.
•   Пудырго гыч погына пиалем: почеламут // Кугарня. 2016. 24 июнь.
•   Пӧръеҥ йӧратымашым муо: почеламут // Кугарня. 2016. 24 июнь.
•   Коча ден йоча: почеламут // Кугарня. 2016. 24 июнь.
•   Паша: почеламут // Кугарня. 2016. 24 июнь.
•   Бриллиант: почеламут // Кугарня. 2016. 24 июнь.
•   Пӱсӧ йылме: почеламут // Кугарня. 2016. 24 июнь.
•   Кок кече: почеламут // Кугарня. 2016. 24 июнь.
•   Пӧръеҥ йӧратымашым муо: почеламут // Кугарня. 17 февр.
•   Саҥгаш возалтын  пӱрымаш: почеламут // Марий Эл. 2013. 20 июль.
•   Эн шерге: почеламут // Марий Эл. 2013. 20 июль.
•   Пуалеш мардеж ӱпетым: почеламут // Марий Эл. 2013. 20 июль.
•   Чонетше тыйын пешак поро почеламут // Марий Эл. 2013. 20 июль.

Моло йылмылаш кусарыме произведенийже-влак

• Тишина : стихи / пер. на рус. В. Кострова //Дружба народов. 1975. №4. С. 86-87.
• Береза ; Дом ; Шекспир ; Поезд: стихи / пер. на рус. А.Терентьева // Дружба. Йошкар-Ола, 1983. С. 158—160.
• Зов земли ; Шекспир ; Балерина ; Дом ; Сыну ; В кинотеатре : стихи / пер. на рус. А.Терентьева // Соловьиный родник. Йошкар- Ола, 1984. С. 295–298.
• Дорога родной деревни : стихи / пер. на татар. Ш.Маннапова // Соц. Татарстан. 1985. 21 дек.
• Родина ; Старый бинокль ; Дедушка : стихи / пер. на рус. А.Терентьева//Дружба. Йошкар-Ола, 1986. С. 77–78.
• Опаленное утро : стихи / пер. на рус. А.Терентьева. Йошкар-Ола, 1988.64 с.
• Улица моя ; Не надо быть рекою... ; Утрата ; Ветка черемухи : стихи / пер. на рус. М.Головенчица //Дружба. Расскажи мне. Йошкар- Ола, 1991. С. 156–160.
• Кем мог бы стать я в мире птичьем... ; Листопад ; Звери и люди : стихи / пер. на рус. М.Головенчица //Дружба. Мир, в котором живу... Йошкар-Ола, 1997. С. 181–183.
• Дом : стихи / пер. на коми А.Ванеева // Уна рома сикош. Сыктывкар, 2002. С. 73.
• Стихи / Зиуерӓеу. Антология на мар. и эстон. яз. Таллинн, 2004. С. 136-151.

Илышыже да творчествыже нерген литератур

•  Анисимов Э. «Мыланем пӱрен огыл ласкалык». Почеламут-влак: Саҥгаш возалтын пӱрымаш; Эн шерге; Пуалеш мардеж ӱпетым; Чонетше тыйын пешак поро. // Марий Эл. 2013. 20 июль. С. 10.
• Глушкова З. «Мый шочынам марий каваште, марий мландым йӧраташ»: [Поэт Эврик Анисимовлан – 70 ий] // Марий Эл. 2008.
• Иванова Т. Пудырго гыч погына пиалем: поэт Эврик Анисимовлан – 75 ий! // Ончыко. 2013. №6. С. 113–117.
• Иванова Т. Кӱчык мутым йӧрата: поэт да журналист Эврик Анисимовлан – 75 ий // Ончыко. 2013. №6. С. 113–117.
• Иванов И.С. Поэтын сылнымут шошыжо: [Лирическая весна поэта: о сбрнике стихов Э.Анисимова] // Ончыко. 2017. №1. С. 126–135.
•  Иванов И.С. Поэтын шӱм мурыжо: поэт Э.Анисимовын «Садышке почмо окна» у книгаж нерген икмыняр мут // Ончыко. 2018. №11. С. 142–145.
• Садовин Е. Шокшо мелна гай вученыт: [5 презентаций книг Э. Анисимова, Я.Егорова-Энсула, Ю.Галютина-Ялзака, А.Шабакова, А.Тимиркаева в Доме творческих союзов в Йошкар-Оле ] // Марий Эл. 2015. 3 окт. С. 19
• Садовин Е. Кандашле ий – кандашле уштыш илыш корным тошкымо гай огыл//  Ончыко. 2018. №7. С. 119–122.
•  Садовин Е. «Садерышке почмо окна»: [о сборнике стихов Э.Анисимова] // Марий Эл. 21 авг. С. 11.
•  Смоленцев В. «Мыйын шошем»: [о сборнике стихотворений поэта Э.Анисимова] // Марий Эл. 2015. 11 авг. С. 14.
•  Тимиркаев А. ден Попов И. «Тудо илышым келгын палыкта...»: [Писатели Э. Анисимов, Я.Егоров, И.Лобанов, В.Петухов о годе литературы. Интервью.] // Ончыко. 2015. №3. С. 9–14.
• Кӱчык мутан, йоҥгыто келгытан мурызо: поэт Э.Анисимовлан – 70 ий // Ончыко. 2008. №6. С. 72–73.

Чап

• Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1988).
• СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1992).
• Марий Эл Республикын сулло журналистше (1998).

Кылвер-влак

• Анисимов, Эврик Васильевич.(руш)

Литератур

1. Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. – Йошкар-Ола, 2007. С. 27.
2. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. – Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. – 752 с. С. 52–54.
3. Иванова Т. Кӱчык мутым йӧрата: поэт да журналист Эврик Анисимовлан – 75 ий // Ончыко. 2013. № 6. С. 113–117.
4. Садовин Е. Кандашле ий – кандашле уштыш илыш корным тошкымо гай огыл // Ончыко. 2018. № 7. С. 119–122.
5. Кӱчык мутан, йоҥгыто келгытан мурызо: поэт Э.Анисимовлан – 70 ий // Ончыко. 2008. № 6. С. 72–73.