12 кылме

12 кылме (12 ноябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 316-шо (кужемдыме ийлаште — 317-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 49 кече кодеш.

Пайрем да памятный дате-влак

• Сбербанк пашаеҥ-влакын кечышт палемдалтеш.
• Лӱдыкшыдымылык шотышто специалист-влакын пайремышт.

Лӱмгече

Кылме тылзын латкокымшо кечынже Анастасия, Артемий, Юлиан, Леонид, Зиновий, Матвей да Марк – влакын лӱм кечышт.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 12 кечысе событий-влак

• 1803 — Николай Михайлович Карамзиным Российын историографшылан шогалтыме.
• 1841 — Николай Первый кугыжа оксам аралыме кассе-влакым почмо нерген кÿштыкым луктын.
• 1982 — КПСС ЦК-ан секретарьжылан Юрий Андропов шогалын.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 12 кечынже шочшо-влак

• 1871 — Филипп Афанасьевич Букетов, поэт, туныктышо да кусарыше. Калыкыште тудым Сайн эрге Сайгелде лум дене шарнен кодыныт.
• 1912 — Анастасия Андреевна Филлипова, марий актриса, Марий театрыште модшо икымше актер кокла гыч. Ӱдыр-икшыве шочмеке, тудлан Яви лӱмым пуэныт. Тынеш пуртымо годым Анастасия лийын. Шымияш школым тунемын пытарен. Изинекак почеламутым возаш тӱҥалын. Варажым Эвий псевдоним дене савыкталтын. 1927-ше ийыште кок ийым шкаланже ешарен Марий студийыш тунемаш пурен. 16 ияшак Анастасия Филлипова «Мӱкш отарыште» Клавийын рольжым устан чоҥен. Тылеч вара тудо марий кугыжаныш драме театрыште пашам ышташ тӱҥалын. 1931-32-шо ийлаште Москваште сымыктыш техникумышто тунемын. Окса чӱдылан кӧра тунеммашым кудалтен. Актрисан пашажым Сергей Григорьевич Чавайн кӱкшын аклен. Анастасия Филлипова шкенжым режиссура пашаштат терген ончен. Чылаже марий театрыште 10 ий утла пашам ыштен. 1938-ше ийыште Анастасия Андреевна, пелашыже Маюк-Егоров, моло дене пырля репрессийыш логалыныт.
• 1920 — М. М. Михайлова, Марий Элын калык артисткыже.
• 1936 — Михаил Кузьмич Нефёдов, сӱретче. Татарстан республикыште Семиозерка ялыште шочын-кушкын. Йошкар-Олашке 1974-ше ийыште толын. Мотор пӱртӱс, марий мланде самырык сӱретчын чонышкыжо кугу кышам пыштеныт. Сӱретлыме пашаште негызым пыштеныт. «Край марийский» ончерыш шке пашажым лукмеке, тудын раданаже-влаклан кӱкшӧ акым пуэныт. Тудын пашаже коклаште «Пӧртылмаш», «Туныктышо Финова», «Чын», «Отро» да молат. Михаил Кузьмич шке пашаштыже эреак у темым кычалын. Садланак кажне сӱретше возымо стиль дене, тема дене моткочак ойыртемалтыт.
• 1927 — Юрий Андреевич Желваков, сӱретче, Марий Элын сулло сӱретчыже. Киров велын эргыже Йошкар-Олашке 1967-ше ийыште толын: тӱрлӧ ушемлаште, училищыште пашам ыштен. Айста шарналтена «Сумерки на лесном озере», «Зимка», «Калужница зацвела» сӱрет-шамычым. Юрий Андреевичын пашаже-влак Кипр, Голландийысе, Германийысе ончерлаште лийыныт. Кызытат Финляндийысе, Венгрийысе тоштерлаште аралалтыт.
• 1931 — Леонид Васильевич Багров, паша герой да транспорт пашаеҥ. Курыкмарий кундем Покровское селаште шочын. 26 ий тудо эҥер флот министерствыште пашам ыштен: 12 ий министр лийын, эҥер транспорт департаментын вуйлатышыжлан тыршен. Тудын лукмо монографийже-влак вузлаште учебник семын кучылталтыт. Техник шанче кандидат. Профессор. Суапле пашажлан «Знак Почёта», Октябрь Революций, Йошкар Знамя Паша да келшымаш орден-влак дене палемдалтын.
• 1939 — Ангелина Григорьевна Перескокова, тазалык аралтыш пашаеҥ, Россий Федерацийын сулло эмлызыже. Одо Элыште шочын. Кӱшыл шинчымашым Ижевскысе мединститутышто налын. 1966-шо ийыште 2-шо №-ан поликлиникыште пашам ышташ тӱҥалын, 11 ий гыч оласе эмлыме верыште терапевтлан тыршаш тӱҥалын.
• 1952 — Дмитрий Петрович Репьёв, артист, Марий Элын калык артистше. Смоленск олаште шочын-кушкын. Тудо гын Йошкар-Олашке 1981-ше ийыште толын – руш академтеатрын артистше лийын. Оҥай деч оҥай рольым устан чоҥен, ончаш толшо калыкын кумылжым савырен моштен.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 12 кечынже колышо-влак

• 1966 — Афанасий Докукин, руш серызе, кусарыше, СССР Серызе-влак ушем йыжъеҥже (1957), 1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше.
• 2001 — Василий Миронов, марий серызе, почеламутчо.

Калык пале

Зиновийын кечыже. Тиде кечын гын колызо ден сонарзе-влакым саламленыт. Нуно посна пöртыш погыненыт да пайремленыт. Тыгак ты кечын телымсе кайык-влак чоҥештен толыт маныныт: öрш, киса да молат.

	12 кылме Викиклатыште?