Электрон почто
Электрон почто (англичанла electronic mail, email, e-mail, рушла электро́нная по́чта) — пайдаланыше-влаклан увертышым але документым печатлен лукде вашталтылаш йӧным ыштыше вот службо.[1]
Эн тыглай да паша принципше ушештараш элемент системым состав электрон почто дене (кагаз) почто, кӱсынлымӧ мут сем (серыш, серышым, калта, пыштат, яшлыкым конден да молат), тыгак пагыт — тыглайлык кучылташ, кучалтеш каласен пуымо, да ситарыме шотышто, тиде жапыште, намиен гарантийна уке.
Электрон почто сайлыкшылан шотлалтеш: айдеме семын шарнен да шотлен куштылго адрес имя_пользователя@имя_домена (мутланат: somebody@example.com); тыглай текст дене кузе пуэн кертеш, да тыге форматироватлаш, тыгак файлым шкешота (текстысе документ, йӧратымем, программа-влак, архив да т. д.); утаралтмаш сервер (тӱшка икте-весе деке савырныме годым лач нуно); кушыл сита шотлан конден каласыман; мландӱмбалсе да кучылтмо программе ен, кугу писылык пуаш каласеныт.
Электрон почто ситыдымаш: тыгай улыт, кузе спам (вирусан рекламе да массовый рассылка); кучалтше намиен каласен кертеш (икмыняр сутка марте); кугыт ик тӱшкам шыгыремдат да каласыш почто яшлык каласымаш кугыт (персональный пайдаланаш ыштыме).
Тиде пайдаланышылан электрон почто яшлык тӱҥалын лукташ шкеже оксам тӱлен кертше кеч-могай жапыште, сита гыч ик зарегистрируйтесь интернет-портал.
Электрон почто 1965 ийлан (MIT) технологий институтын пашаеҥже-ВЛАК Нэрис ден Том В Влду Шапаш программым возеныт CTSS (Compatible Time-System) IBM 7090 компьютерыште палемдыме да 7094 компьютерыште палемдыме операций системлан.[2]