Никосий
| Ола
Никосий Λευκωσία, Lefkoşa 
|
Никосий але Лефкосий (грекла Λευκωσία, туркыла Lefkoşa) — Кипрын да Йӱдвел Кипрын рӱдолаже. Отро рӱдӧ ужашыштыже верланен Кипр. Калык-276 тӱжем. (2012). Тӱнямбалысе аэропорт 1974 ий гыч тыштат йошкар ООН штаб верланен.[1]
2004 ий мучашеш ужар линий деч (олан грек ужашыже) калык 270 тӱжем наре еҥ-Влакым (олан грек ужашыже) йӱдвелыш (турко ужаш) 84 893.
Никсий кӱлешан торгайыше да йӧнозанлык центрлан шотлалтеш. 2 олаште-кызытсе торгайыше комплекс, кевыт, ресторан, куштылго комплекс-влак. Олаште текст, коваште гыч ыштыме производство, пластмассым да моло продукцийым ямдылымашым вияҥден, кочкышлык промышленность вияҥыныт. Воктенже той шахте-влак улыт. Косирыште-Университет Кипр да 5 моло университет.
Историй[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]
Икымше посёлко—влак кыша 3900 ий гыч н.э. Шкеже XII курым пелен негызым ПЫШТЫМЕ, вара Л. э. Ледек манаш лиеш; XII курымысо кызытсе лӱм н. э.) тыгодсо вуймут. Ожнысо грек ола-влакым-кугыжаныш. Эллинист периодышто (иктаж 330 ийыште т.э.) ола шке значенийжым йомдарен да изи ялышке савырнен. 965 ийыште византикец-влак феме рӱдерым ыштат Кипр. 1191 ийыште англичан король-ыресан Рибрд I Леван Шӱмжӧ олам налешат, 1192 ийыште Лузиналан пуа. Кипр королевствын рӱдолаже лиеш. Лач тиде жапыште ола Никсий лӱмым налын. 1489-1571 ийлаште венецан-влакын кид йымалнышт. 1571-1878 ийлаште турко. 1878-1960 ийлаште англичан-влакын кид йымалнышт. 1960 ийыште ола Рӱдола Лийын Кертеш Кипр.
1974 ийыште турко войскам кокымшо гана вияҥ толеш да Йӱдвел Кипр Республикысе Турко ден грек ужашыш кайыме почеш ола турко ден грек ужашлалтеш. Кордон нунын коклаште ООН войска оролен шога, олан историй центрже мучко да Торгайыше урем гоч эрта Ледр. Никосийын йӱдвел (турко) ужашыже йӱк-йӱан рӱдола улеш да Лефыш маналтеш.
2008 ий 3 апрельыште олам кок ужашлан пайлыше пырдыжым ыштыме паша тӱҥалме ыле.
