Ломбо

Ломбо пеледыш

Ломбо (лат. Prunus padus) – 15 м наре кӱкшытан, нугыдо парчан пушеҥге (шуэн вондо). Кужалге-пӱсӧ мучашан лышташыже изиш куптыргылшо гай коеш. Кечалтше-кужака орлаҥге гай мотор ош пеледышыже тамлын ӱпшалтеш. Йыргешке нӧшман йылгыжше шем кичкыже кычака-шере таман. Шӱмжӧ шемалге-сур тӱсан да шелышталтше гай, самырык игыжын – кӱреналге да йыргешке ошалге-нарынче тамган.

Ломбо Российын Европейский ужашыштыже, Касвел да Эрвел Сибирьыште, Енисей марте, Йӱдвел Казахстаныште, Кавказыште, Кокла Азийын курыклаштыже кушкеш.

Ломбо Марий Элын вӱдыжгӧ верлаштыже, эҥер да ер серлаште, чодырасе коремлаште, чодыра тӱрыштӧ да аланыште, шуэн – пасулаште вашлиялтеш. Тудо азотлан поян, ӱян да вӱдыжгӧ мландым йӧрата.

Вӱтла (Ветлуга) эҥер серыште вара пеледше ломбо кушкеш, тыглай ломбо деч ик тылзе вара пеледеш. Тыглай ломбыжо майыште пеледеш, а кичкыже июль–августышто шуэш; пеледмыж деч кок тылзе вара.

Тӱрлӧ вере илыше марий-шамычын кутырымаштышт ты пушеҥгын лӱмжӧ тыгай сынан: олык да эрвел марий-влакын ломбо; курык марийын ломбы; Яраҥ (Киров обл.), Тоншай, Шараҥге (Нижегород обл.) лампы. Ты пушеҥгын лӱмжӧ кызытсе финн-угор да самодий йылмылаште кугезе урал мут гыч тӱҥалеш.