Квадрат (геометрий)

Википедий — эрыкан энциклопедий гыч материал
Квадрат (геометрий)
Тиде мутын вес ыҥже-влак улыт. Квадрат (ыҥ-влак) ончал.

Квадра́т (ныллук) — виклук, кудын кажне велже иктӧр.

Квадратын признакше-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

  1. Велже-влакын иктӧрлыкышт;
  2. Лукшо-влакын иктӧрлыкышт (90° дене)

Квадратын свойствыжо-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Йыр улшо оҥго ден кӧргыштӧ улшо оҥго
  • Тек  — квадратын велже,  — йыр улшо оҥгын радиусшо,  — кӧргыштӧ улшо оҥгын радиусшо. Тунам йыр улшо да кӧргыштӧ улшо оҥго-влакын рӱдышт тудын диагональже-влакын иктышт-весышт гоч вончымо точко дене келша, тывечын
    • кӧргыштӧ улшо оҥгын радиусшо квадратын пел велже лиеш:
      ,
    • йыр улшо оҥгын радиусшо квадратын пел диагональже лиеш:
      ,
    • квадратын периметрже лиеш:
      ,
    • кумдыкшо лиеш:
      .
Симметрий линий-влак
  • Квадрат чыла ныллук-влак кокла гыч эн шуко симметриян лийын шога. Тудын
    • ик нылымше кӱкшытан шӱдыр симметрийже уло (шӱдыр, квадратын плоскостьшылан тура вияшан лийын шогышо да тудын рӱдыжӧ гоч эртыше);
    • ныл кокымшо кӱкшытан шӱдыр симметрийже-влак улыт (кудыжо плоский фигурылан ӱмылка гай лийыт), нуно кокла гыч кокытшо квадратын диагональже мучко эртат, а моло кокытшо — велже-влаклан параллельле лийыт.
  • Квадратын диагональже-влак иктӧр улыт, икте-весыштлан тура вияшан лийын шогат, икте-весышт гоч вончымо точко дене кок икгай пелелан пайлалтыт да квадратын лукшо-влакым кок иктӧр пелелан ужашлат.

Тугак ончо[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]