Душанбе

Википедий — эрыкан энциклопедий гыч материал
Ола
Душанбе
Ойып
Ойып
Эл Таджикистан
Координат-влак 38°34′04″ с. ш. 68°47′37″ в. д.HGЯO (Я)
Хукуматын Председательже Махмадсаид Убайдуллоев
Негызлыме первая четверть XVII века
Тошто лӱм-влак Дюшамбе (1924—1929)
Сталинабад (1929—1960)
Ола  1925
Кумдык 124,6 км²
Рӱдын кӱкшытшӧ 706 м
Официал йылме таджик йылме
Калыкчот 863 400 еҥ (2020)
Чаклык 5 305 еҥ/км²
Агломераций 1 112 300
Шагат ӱштӧ UTC+5
Телефон код +992 37
Почто индекс-влак 734000
Автомобиль код СБ, ДБ (1959—1991)
с 1999-2009 01РТ
с 2009 01TJ
Официал сайт http://www.dushanbe.tj/
Душанбе (Таджикистан)
Душанбе

Душанбе (таджикла Душанбе, фарсила دوشنبه) — ола, Таджикистанын рӱдолаже.

1 Шорыкйол 2012 ийыште чот почеш олаште 747,6 тӱжем еҥ илен[1], всей ола воктен верланыше кишлакым шотыш налаш гын — 1,012 млн. Ола гоч Душанбинка эҥер йога. Олаште чӱчкыдын мланде чытырналтмаш шижалтеш. Мланде чытырналтмым Душанбесе сейсмологий станций эскера.

Эртымгорно[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Мемнан курым деч кум-ныл шӱдӧ ий ончыч Душанбинка эҥерын серыштыже кугу акрет ола шоген. Ола йыр изи ял, сола-влак шочеденыт. Икымше гана Душанбе лӱман кишлак нерген 1676 ийыште кагазыште серыме. Душанбе кишлак корнывожышто негызлалтын, кажне шочмын ты верыште кугу пазар эртен, тышечак кишлакын лӱмжӧ (душанбе таджикла - шочмо). 1826 ийыште Таджикистанын кызытсе рӱдолаже Душанбе-Курган лӱмдалтын. 1917 ий марте олан кумдыкшо Эрвел Бухара элыш пурен, 1921 ийыште олашке Йошкар Армий пурен. Вес ийын олам басмач-влак сеҥеныт, но 14 Сӱрем 1922 ийыште большевик-влак адакат толыныт. Ты жап гыч Душанбе Таджик АССРын рӱдолаже статусым налын. 1929 ийыште элым Таджик ССРыш савыреныт. 1924-1929 ийлаште олам рушла Дюшамбе лӱмденыт, 16 Шыжа 1929 ийыште И.В.Сталин лӱмеш Дюшамбе Сталинабад лийын. 1961 ийыште угыч Душанбе лӱмым налын.

Пургыж тылын 1990 ийыште Душанбеште сар кредалмаш-влак эртеныт.

Калыкчот[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Душанбеште илыше калык-влак

1959 1970 1979 1989 2000
Таджик 18,7 26,2 31,6 38,2 84,4
Узбек 10,3 10,3 10,0 10,6 9,1
Руш 47,8 42,0 38,6 32,9 5,1
Суас 5,5 5,1 4,8 4,1 0,7
Киргиз 0,0 0,0 0,0 0,2 0,06
Украин 4,4 3,5 3,6 3,6 0,3
Еврей 3,9 3,1 2,4 2,0 0,02

Важ-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

  1. Душанбе ола нерген