Козырев, Василий Сергеевич
| Василий Сергеевич Козырев | |
|---|---|
| Василий Элмар | |
| Шочын | 1910 ий 22 шорыкйол |
| Шочмо вер | Россий империй, Озаҥ губерний, Чарла уезд, Кожласола (кызыт Кожласола) ял |
| Колен | 1943 ий 22 идым (33 ий) |
| Колымо вер | Смоленск вел, Спас-Демьянский кундем, Алфёрово ял |
| Эл | |
| Тыршымаш алан | почеламутчо, кусарыше, журналист |
.svg){kind=small}
Василий Элмар (Василий Сергеевич Козырев), 1910 шорыкйол 22, Россий империй, Озаҥ губерний, Чарла уезд, Кожласола (кызыт Кожласола) ял — 22 идым 1943, Смоленск вел, Спас-Демьянский кундем, Алфёрово ял) — серызе, почеламутчо, кусарыше, туныктышо, СССР Серызе-влак ушемын йыжеҥже (1941), 1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше.
Илыш корныжо
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Василий Элмар 1910 ийын шорыкйол тылзын 22-шо кечынже Россий империй Озаҥ губерний Чарла уезд Кожласола (кызыт Кожласола) ялеш йорло кресаньык ешеш шочын. Тунемаш латик ияш тӱналын. Ялысе школым пытарымекеже, Казанский госрабфакыште ныл ий да Казанский авиационный институтышто идалык наре тунемеш, вара 1932 ий гыч Йошкар-Олаште средний школышто туныкташ тӱналеш. 1933-1935 ийлаште В. Элмар Советский Армий радамыште служитла. 1935 ийыште В. Элмарым «Марий коммуна» газет редакцийыш паша ышташ налыт. Тыште тудо шым ий мучко литературный сотрудник, отдел вуйлатыше, ответственный секретарь да редакторын заместительже лийын пашам ышта.
1935 ийыште Советский марий серызе-шамычын оргкомитетше ышталтеш да «Пиалан илыш» альманах лекташ тӱналеш. Серызе организацийыште да альманах лукмаште паша вияндаш В. Элмар кугун полша. Тудо марий литературышто ончыч озаланыше буржуазно-националистический серызе-шамычым кырен шалатымаште активно участвоватла, серызе погынымаште марий литература ден поэзий нерген доклад-шамыч дене выступатла, тыгак газетлаште чӱчкыдын очерклам, у почеламутлам печатла. 1939 ий гыч 1941 ий марте «Пиалан илыш» альманахым редактироватла, рвезе почеламутчо-серызе-шамычлан возашышт, кушкашышт кӱлеш полышым пуен шога. 1939 ийыште Василий Элмар Коммунистический партий радамыш пура.
1942 ий тӱналтышыште Отечественный войнан фронтышкыжо каен, командир-шамычым ямдылымеке кок тылзаш кусым эртен. Тиде ийыште сусырген пöртылеш, Шадт Булатат толеш, коктынат «Марий коммуна» газет редакцыйыште пашам ыштат.
Тиде жапыште В. Элмар «Ончыко» почеламут сборникым ямдыла. Тыште война деч ончычсо ийласе да войнан тӱналтыш жапыште возымо почеламутшо-шамыч пурталтаныт. В. Элмар йоратымаш, армийыш ужатыме, элым аралаш шогалме тема-шамычым устан сӱретла.
1942 ийыштак В. Элмар уэш фронтышко шочмо элнам аралаш кая. Младший лейтенант Василий Сергеевич Козырев Юго-Западный фронтышто немецкий фашист-шамыч ваштареш креталеш. Тудо взвод дене командоватлен. 1943 ийыште 22 сорлаште немецко-фашисткий захватчик-шамыч ваштареш талын кредалмаште кугу геройствым ончыктен колен. Тудын капшым Смоленский область, Спас-Демьянский район, Алферово ял воктен боевой йолташыже-шамыч тоеныт.
Марий почеламутчо-патриот В. Элмар Кугу Авамланде сарын фронтешыже йöратыме чын эргыже поэт-воин Василий Элмар (Василий Сергеевич Козырев) шӱмыштына ик эн сай почеламутчо-патриот семын илаш тӱналеш.
Тӱҥ произведенийже-влак
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Ача : почеламут // У вий. № 8. С. 31—32.
- Ончыко : почеламут-вл. [Вперед : стихи]. Йошкар-Ола, 1942. 56 с.
- Мый йӧратем родной элемым : ойырымо почеламут-шамыч [Я люблю родную страну: избр. стихи]. Йошкар-Ола, 1945. 88 с.
Руш йылмыш кусарыме произведенийже
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- До встречи, Марксина!; Долгожданный день: стихи / пер. А. Ойслендера, Э.Левонтина // Марийская поэзия. М., 1960. С. 143—147 ; Соловьиный родник. Йошкар-Ола, 1984. С. 61—65.
Илышыже да творчествыже нерген литератур
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]- Иванов И. Марийская литература периода Великой Отечественной войны (1941 — 1945 годы) // Очерки истории марийской литературы. Ч. 1. Йошкар-Ола, 1960. С. 186—188.
- Майн М. Козырев Василий Сергеевич // Редакцийыш пӧртылын огытыл. Йошкар-Ола, 1972. С. 50—57.
- Казаков М. Ила мемнан пеленак // Поэтын поянлыкше. Йошкар-Ола, 1984. С. 44-50.
- Майн М. «Мый йӧратем родной элемым» //Арслан тукым. Йошкар-Ола, 1985. С. 20—26.
- Писатели Марийской АССР : биобиблиогр. справочник. Йошкар- Ола, 1988. С. 328-330.
- Зайниев Г. «Эл верч ом чамане мый шке илышем» // Кугарня. 2003.22 авг.
- МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 411