7 шыжа велыжын важшым ончымаш

{{Шыжа}}

'''7 шыжа''' (7 октябрь) — [[григориан кечышот]] почеш идалыкын 280-ше (кужемдыме ийлаште — 281-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 85 кече кодеш.

== Пайрем да памятный дате-влак ==
* {{флагификаций|ССРУ}} — Конституций кече (1977—1991, 1991 ийыште пайремлалтын огыл).
* {{флагификаций|ГДР}} — Республик кече, 1949 ийыште кугыжанышым негызлыме кече.

== Лӱмгече ==
Шыжа тылзын шымше кечынже кечынже Владислав-влакын лӱмкечышт.

== Событий-влак ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Шыжа тылзын 7 кечысе событий-влак]]''
* [[1337]]  ий — Сергий Радонежский монах саным налын.
* [[1977]]  ий — Совет Ушемыште «брежневский» манме конституцийым пенгыдемдыме. Кызытсе конституцийм гын 1993-шо ийыште пеҥгыдемдыме.
* [[1993]]  ий — Мавзолей воктеч почётан караулым кораҥдыме, тудо Палыдыме салтакын чапкӱж дек куснен.  

== Шочыныт ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Шыжа тылзын 7 кечынже шочшо-влак]]''
* [[1885]] ий — [[Герасимов, Михаил Степанович|Герасим Микай]], [[марий]] [[серызе]], [[почеламутчо]], [[басньывозызо]], [[туныктышо]], [[сотемдарче]], [[РСФСР Паша Талешке]] (1924).
* [[1921]] ий — Михаил Васильевич Лебедев, Совет Ушем Герой. Шкеже тудо [[У Торъял кундем]] [[Немда-Обалыш]] ял гыч. Армийыш 1941-ше ий апрель тылзыште каен. Сар тӱҥалме годым [[Литва]]ште лийын, Касвел фронтышто кредалын. Взвод командир сомылым шуктен шоген. [[Днепр]] эҥерым вончымо годым лӱддымылыкым ончыктымыжлан, плацдармым кучымыжлан да полклан эҥер гоч вончаш полшымылан Совет Ушем Герой лӱм дене палемдалтын. Ӱмыржо 1945-ше ий январь тылзыште лугыч лийын. Тудым Польшышто тоеныт. 
* [[1922]] ий — [[Каткова, Зинаида Фёдоровна|Зинаида Каткова]], [[марий]] [[серызе]], [[журналист]], [[СССР Серызе-влак ушем]]ын йыжеҥже (1971), [[Марий АССР-ын Калык серызыже]] (1992), [[Марий АССР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже]] (1982).
* [[1922]] ий — [[Сергей Романович Суворов]], Совет Ушем Герой. Тудо шкеже [[Марий Тӱрек кундем]] Кугу Вочарма ял гыч лийын. Сергей Суворовын илыш-корныжо да подвигше нерген [[Дим. Орай]] «Чолга шудыр» повестьым возен. 
* [[1940]] ий — Василий Александрович Матюшев, [[журналист]], Марий Эл да Россий Федераций тÿвыран сулло пашаенже. Шукынжо тудым '''Юлмарий Васлий''' лÿм денат шарнат. Тиде уста айдеме чынак [[Юлсер кундем]] Энерымбал ялеш шочын. Ончыч «Волжская правда» газетыште, вара «Марий коммунышто» тыршен. Марий радион вуйлатышыжат лийын. Но тидын деч посна Василий Александрович кугыжаныш пашаштат тыршен: республикысе кÿшыл погынын депутатше лийын. 
* [[1939]] ий — Евгений Афанасьевич Хлебников, мер пашаеҥ, философий шанче кандидат. [[Кужэҥер кундем]]ысе [[Йывансола]] кыдылаш школым шӧртньӧ медаль дене тунем пытарымек, Крупская лӱмеш Марий Кугыжаныш педагогик институтышто шинчымашым поген. Паша корныжо [[Кужэҥер]] кыдалаш школышто тӱҥалын. Тушто Евгений Афанасьевич химийым да биологийым туныктен. 1976-шо гыч 1979-ше ий марте «Мариэнергон» тӱҥ вуйлатышын алмаштышыже пашам шуктен. 2011 ийыште Евгений Афанасьевич илыш дене чеверласене, но калыкын шарнымаште поро кышам коден.
* [[1952]] ий — [[Путин, Владимир Владимирович|Владимир Путин]], [[Россий]]ын президентше.

== Коленыт ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Шыжа тылзын 7 кечынже колышо-влак]]''
* [[2014]] ий — [[Мурзашев, Ислибай Мурзашевич|Алексей Мурзашев]], [[марий]] [[серызе]], [[туныктышо]], [[кусарыше]], [[СССР Серызе-влак ушем]]ын йыжъеҥже (1998).

== Калык пале ==
Пӧклан кечыже. Тиде кечын ожно сӱаным шуко ыштеныт, молан манаш гын, калык ой почеш тиде кечын ыштыме кугу паша нигунам ок рудалт, ок шалане. Поҥгызо-влак чодыраште ошвонҥгоым кычалыныт, тиде кече деч вара нуно тетла огыт куш – маныныт. 

{{commonscat|7 October}}

[[Категорий:7 шыжа]]