24 вӱдшор велыжын важшым ончымаш

{{Вӱдшор}}

'''24 вӱдшор''' (24 апрель) — [[григориан кечышот]] почеш идалыкын 114-ше (кужемдыме ийлаште — 115-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 251 кече кодеш.

== Пайрем да памятный дате-влак ==
[[Файл:Tsitsernakaberd24.04.2009.JPG|thumb|270px|Армян геноцидлан пӧлеклалтше мемориал комплекс деке кажне ийысе ошкылмаш (24 Вӱдшор 2009 ий).]]
* {{Мланде тисте}} Самырык-влакын икоян улмо тӱнямбал кечыже
* {{тисте|Армений}} Осман империйыште армян геноцидыште колышо-влакым шарныме кечыште.

== Лӱмгече ==
* Танле (православный) лӱм-влак: Антип, Иван, Яков.
* Католик лӱм-влак: Григорий, Фидель.

== Событий-влак ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Вӱдшор тылзын 24 кечысе событий-влак]]''
* [[1671]] ий — Кугыжасе воевода-влак Степан Разиным кученыт.
* [[1833]] ий — [[УАШ|Америкыште]] газироватлыме вÿдым ыштен лукмылан патентым налме.
* [[1916]] ий — [[Дублин]] олаште ирландец-влак англичан-шамыч ваштареш восстанийым тарватеныт.

== Шочыныт ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Вӱдшор тылзын 24 кечынже шочшо-влак]]''
* [[1886]] ий — [[Ключников-Палантай, Иван Степанович]] - марий [[композитор]], профессионал марий семлан негызым пыштыше еҥ.
* [[1907]] ий — [[Охотин, Родион Артемьевич|Родион Артемьевич Охотин]], Кугу Авамланде сарын талешкыже. Шкеже [[Провой кундем]] [[Олыктӱр]] ял гыч. Сар тӱҥалме ийыштак тушманын тылыштыже партизан движенийым вуйлатен. Сар пытымек, [[Германий]]ыште, [[Дрезден]] комендатуро вуйлатышын алмаштышыже лийын. Шочмо Ghjdjq кундемышкыже пӧртылмек, райисполкмышто, райкомышто, колхозышто тыршен. Эше 1943-шо ийыштак Ленин орден дене палемдалтын. Тудын лӱмжым Белоруссийысе Россоны посёлкын ик уремже нумалеш.  
* [[1939]] ий — [[Андрианов, Андрей Андрианович]], марий мурызо, артист, [[Марий Эл Республикын калык артистше]]. ГИТИС-ым тунем пытарымек, 30 ий наре [[М. Шкетан лӱмеш кугыжанш драме театр|Шкетан лӱмеш драмтеатрыште]] пашам ыштен. А 1995-ше ий гыч [[Марий самырык театр]]ын актёржо лийын. Сцена гыч калыкым куандарен шогымо жапыште 80 утла рольым устан чоҥен. А М. Горькийын «На дне» пьесыж почеш шындыме спектакльыште Лукан рольжым модмыжлан поснак кугыжаныш премий дене палемденыт. 
* [[1944]] ий — [[Смирнова, Мария Алексеевна|Мария Илдушкина (Мария Алексеевна Смирнова)]], [[курыкмарий]] [[серызе]], [[почеламутчо]], [[туныктышо]]. 
* [[1948]] ий — Николай Михайлович Скулкин, шанчыеҥ.  [[Угарман вел]]ыште шочын. 1971-ше ийыште Марий Педагогик институтышто туныкташ тӱҥалын, вара кафедрын вуйлатышыже лийын. Умбакыже паша корныжо Марий кугыжаныш техник университетышке конден. Шанче тӱняште тиде айдемын лӱмжӧ ятыр шанче пашан авторжо семын кумдан палыме, вет Николай Михайлович радиоэлектрон аппаратурым кучылтмо теорийыште кугу специалистлан шотлалтеш. Арам огыл техник шанче кандидат лӱмым нумалеш. 
* [[1958]] ий — [[Борисова, Любовь Семёновна|Любовь Семёновна Борисова]], [[журналист]], [[Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже]]. [[Маскасола кундем]] [[Пекшиксола]]ште шочын. Студент улмыж годымак телевиденийыште пашам ышташ тӱҥалын: ончыч [[режиссёр]]ын полышкалшыже, вара редактор лийын. Утларак сылнымут да сем тӱня дене кылдалтше передаче-влакым ямдылен. 
* [[1952]] ий — Зоя Михайловна Скульдицкая, администраций вуйлатыше. [[Шернур кундем]]ын ӱдыржӧ, ветеринар специальностьым налмек, [[Украина|Украиныште]] пашам ыштен. Но икмыняр жап гыч шочмо мӧҥгыжӧ пӧртылын да Йошкар-Оласе Кочкыш да перерабатыватлыше йӧнозанлык кугыжаныш комитетын вуйлатышыжлан шогалын. Ветеринарий шанче кандидат. 
* [[1977]] ий — [[Пекшеева, Эльвира Ивановна|Эльвира Ивановна Пекшеева]], [[марий]] [[йылмызе]], [[шанчызе]], [[туныктышо]], [[шанче кандидат|филологий шанче кандидат]] (2012).

== Коленыт ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Вӱдшор тылзын 24 кечынже колышо-влак]]''

== Калык пале ==
'''Шнуй Антипын кечыже'''. Тудын деч кресаньык-влак пÿй корштымым чараш йодыныт. Ты кечын [[пÿй]] корштымо верыш ший оксам пыштеныт, а вара тудым Антипын юмоҥа ончылан пыштеныт: тыге чыла чер кораҥеш манын ÿшаненыт. 

А марий-влак ожнысек пÿртÿс вий полшымо дене эмлалтыныт. Мутлан, [[эҥер]], [[ер]], [[памаш]] дек миен [[Вÿд ава]] деч уш-акыл, шÿм-чон яндарлыкым да тазалыкым йодыныт: вÿд дене кум гана чурийым шӱялтен, «шонымем шужо» манын пелештеныт. Чипамаш дек мийыме годым гын, вÿдшым кум гана подылын тауштеныт.

{{commonscat|24 April}}

[[Category:24 вӱдшор]]