20 пеледыш велыжын важшым ончымаш

{{Пеледыш}}

'''20 пеледыш''' (20 июнь) — [[григориан кечышот]] почеш идалыкын 171-ше (кужемдыме ийлаште — 172-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 194 кече кодеш.

== Пайрем да памятный дате-влак ==
* {{Флагификаций|ООН}}, [[Беженец-влакын кечышт]]
* {{Мландын тистыже}} Зоопарклаште слон-влакым аралыме тӱнямбал кече
* {{Флагификаций|Азербайджан}}, Газ озанлык пашаеҥ-влакын кечышт
* {{Флагификаций|Аргентина}}, Тисте кече
* {{Флагификаций|Сенегал}}, Эрык кече
* {{Флагификаций|Узбекистан}}, Эрык кече

== Лӱмгече ==
Пеледыш тылзын колымшо кечынже [[Валерия]], [[Мария]], [[Анимаиса]] – влакын лӱм кечышт.  

== Событий-влак ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Пеледыш тылзын 20 кечысе событий-влак]]''
* [[1933]] — Марий радио икымше гана эфирыш лектын.
* [[1837]] — [[Кугу Британий|Британийын]] кугыжаже Королева Виктория лийын. 
* [[1945]] — [[Москва]] олаш Сеҥымаш Знамям конденыт. Тудо рейхстагыште кечен. 

== Шочыныт ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Пеледыш тылзын 20 кечынже шочшо-влак]]''
* [[1896]] — [[Токмурзин, Илья Михайлович|Илья Ломберский]], [[марий]] [[серызе]], [[туныктышо]], [[СССР Серызе-влак ушем]]ын йыжъеҥже (1935), [[Удмурт АССР-ын сулло туныктышыжо]] (1955).
* [[1909]] — [[Першуткин, Пётр Григорьевич|Пётр Григорьевич Першуткин (Пет Першут)]], [[курыкмарий]] [[серызе]], [[почеламутчо]], [[1941]]–[[1945]] ийласе [[Кугу Ачамланде сар]]ын участникше.  
* [[1950]] — [[Сабитов, Силантий Сатеевич|Силантий Сатеевич Сабитов]], [[марий]] [[йылмызе]], [[фольклорист]], [[туныктышо]], [[шанчызе]], [[шанче кандидат|филологий шанче кандидат]] (1985), [[доцент]] (1995), [[Марий Эл Республикын сулло туныктыш пашаеҥже]] (2001).
* [[1958]] — Лариса Григорьевна Смирнова, йоча да самырык-влак ушем вуйлатыше. Ончыч пионер ушемым вуйлатен, а 1992 ий гыч «Эр вий» ушемын вуйлатышыжлан шогалын. Лариса Григорьевна 2 ий виктер вуйлатышын алмаштышыже лийын. 
* [[1960]] — Лариса Леонидовна Михайлова, куштылго атлетик дене Марий Эл Республикын чемпионкыжо, Европа кубкын сеҥышыже, тӱнямбалсе 10 эн сай куржталше радамыш логалын. Россий [[спорт мастер]]. Йошкар-Олаште шочын. 11 ияш годымжак куштылго атлетик дене кылым кучаш тӱҥалын. Ленинградыш илаш куснымеке, тусо сборныйышке логалын. 1999 ийыште Россий кӱкшытыштӧ эртаралтше чепионатлаште сеҥыше радамыш логалын. 
* [[1963]] — Юрий Николаевич Ямбатров, кугыжаныш пашаеҥ. [[Кужэҥер кундем]] [[Чодыраял]]ыште шочын. 2000 ий гыч тудо Куженер кундемысе погынын депутатше лийын. 
* [[1960]] — [[Крылова, Алевтина Александровна|Алевтина Александровна Крылова]], марий мурызо. Шочын [[Морко кундем]] Никольский ялеш. [[1980]] ийыште Искандаров лӱмеш капеллын хор солисткыже лийын. 

== Коленыт ==
''Тугак ончо: [[:Категорий:Пеледыш тылзын 20 кечынже колышо-влак]]''
* [[2009]] — [[Александров, Алексей Александрович|Алексей Александров-Арсак]], [[марий]] [[серызе]], [[мурызо]], [[почеламутчо]].
* [[2012]] — [[Егоров, Николай Петрович|Николай Егоров]], [[курыкмарий]] [[серызе]], муро-[[почеламутчо]], [[туныктышо]], [[драматург]], [[кусарыше]], [[СССР Журналист-влак ушем]]ын йыжъеҥже, [[Россий Федерацийысе тӱвыран сулло пашаеҥже]] (1994), [[Марий АССР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже]] (1983), [[М.А. Кастрен Обществын премийже|М.А. Кастрен Обществын премийжын]] лауреатше.

== Калык пале ==
* '''Федотын кечыже'''. Ты кечын ерлаште да эҥерлаште йӱштылаш лӱдман огыл. Вӱдысӧ осал вий ты кечын кана, маныт. Марий калык гын вӱд осаллан Вӱд иям шотла. Тудо айдемылан ӱдырамаш семынат, пӧръеҥ семынат конча. Марий мифологий почеш тудо кӱдырчӧ деч чот лӱдеш. 
* Таче '''Мланде шочмо кече'''. Тиде кечын мланде пашам огыт ыште, эсогыл презым вураҥлаш меҥгымат тиде кечын мландышке огыт кыре. 

{{commonscat|20 June}}

[[Категорий:20 пеледыш]]