Пӱнчӧ
| Пӱнчӧ | |
|---|---|
| |
| Тыглай Пӱнчӧ | |
| Биологий классификаций | |
| Кугыжаныш: | Кушкыл |
| Пӧлка: | Иман |
| Класс: | Иман (Pinopsida) |
| Тӱча: | Пӱнчӧ (Pinales) |
| Урлык: | Пӱнчӧ Карл Линней |
Пӱнчӧ (лат. Pinus), тыгак «якте» – ӱмыржӧ мучко ужарге, вияш тӱҥан, йыргешкырак парчан, 40 м наре кӱкшытан яшката иман пушеҥге. Ӱлыл ужашысе шӱмшӧ кӱреналге-сур, кӱшыл ужашысе – йошкарге-шышталге. Пӱнчӧ июньышто пеледеш, пӱгыльмысӧ кичкыже кок-кум ий гыч шуэш.
Имыже пӱсӧ вуян, ужар-кандалгырак-сур тӱсан, лапка име вожышто мужыр дене, а южгунам кумытын шинчат. Имын кужытшо 7 см, лопкытшо 2 мм.
Пӱнчӧ Европышто, Сибирьыште, Йӱдвел Казахстаныште вашлиялтеш; эрвелне Аллан (Лена эҥерын пурла игеҥерже) ден Бурея (Амурын шола игеҥерже) дек шуэш. Марий Элын пӱртӱс лоҥгаштыже пӱнчӧ чодыра дене айлалтше чумыр мландыже – 39,5 %. Тидыже – 418,6 тӱжем га. Пӱнчӧ чодыра Юл эҥерын шола серысе ошман лоп мландыжым тӱрыснек айла. Географийыште тудо рушла Заволжская песчаная низменная равнина маналтеш.