Австралий велыжын важшым ончымаш

{{эл
|OfNm1= Австралий
|OfNm2=Australia
|Flag=[[Файл:Flag of Australia (converted).svg|150px]]
|CoA=[[Файл:Coat of Arms of Australia.svg|110px]]
|FlagLnk=[[Австралийын тистыже]]
|CoALnk=[[Австралийын ойыпшо]]
|MapName=[[Файл:Australia with AAT (orthographic projection).svg|251px]]
|CtrNm=[[Канберра]]
|AreaRnk=6-ше
|TotArea=7 692 024
|WaterPrcnt=1
|PopRnk=54-шо
|PopQty=25 978 935
|PopCtDate=[[2022]]
|PopDens=3,38
|Government=[[конституционная монархия]]
|CreateDate=
|EUDate=
|OfLangs=[[Англичан йылме|англичан]]
|HoSTtl=[[Кугыжа]]
|HoSNm=[[III Карл]]
|HoGTtl=[[Премьер-министр]]
|HoGNm=[[Энтони Албаниз]]
|Currency=[[австралий доллар]] 
|Time=[[UTC]] +8
|summerTime=
|Tele=+61
|Domain=[[.au]]
|Anthem=[[Advance Australia Fair]]
|Motto=
}}
'''Австралий''' — [[эл]] да [[континент]] [[Океаний|Океанийыште]].

'''Австралий Ушем''' ({{lang-en|Commonwealth of Australia}}), '''Австралий''' ({{lang-en|Australia}}, {{lang-la|austrālis}} гыч - «кечывалвел») — Мландын кечывалвел пелыштыже верланыше кугыжаныш. Рӱдолаже — [[Канберра]]. Австралий материкыште, Тасманий отрошто да Индий ден Тихий океанласе икмыняр изи отролаште верланен. Кумдык дене тӱняште кудымшо верым налеш, Мландыште Австралий кугыжаныш гына шкетын уло материкыште верланен. 
[[Файл:Australian oil and gas facilities map-ru.svg|thumb|500px|center|Карта месторождений Австралии]]

== Лӱм нерген ==
Австралий мут латин austrālis гыч шочын. «Кечывалвел» (мланде) семын кусаралтеш. Палыдыме кечывалвел мланде нерген йомакым Акрет Римыште ойленыт, Кокласе Курым пагытысе книгалаште возгаленыт, но чын нигӧ пален огыл. Австралий континент йыр Мэтью Флиндерс капитан корабльже дене эрта, 1814-ше ийыште «Путешествия в Terra Australis» книгам луктеш, «Australia» мут кумдан шарла. Варажым Кечывалвел У Уэльс мландын губернаторжо Лаклан Маккуори тиде мутым Английыш колтымо официалле серышлаште кучылтын. 1817 ийыште Теле тылзын 12 кечынже у колонийлан «Australia» лӱмым пуаш темлен.
1824 ийыште Британ адмиралтействе тиде лӱмым пеҥгыдемден.

== Культур ==

=== Йылме ===
Англичан йылме австралийыште шке диалектышт уло, манын неофициально «страйн» (англ. strine, австралийысе произношение шомакшым деч «Australian»). Вес йылме тупышкем посна ойыралтыт<ref>[https://visasam.ru/samotur/lang/yazyk-v-avstrii.html Официал йылме Австрий: тӱнямбалне да нуным кучылт сферыште]</ref>.

Британийысе австралийысе правил-влак почеш возен тӱҥ шотышто англичан йылмыште (мутлан, мут мучаште кучылталтыт-our (colour), -re (centre), -ise (modernise), да т. п.)

Оҥайже произношение корно англичан йылме гыч пурен австралий савыктышласе американ муын, Ẽ транслироватлаш (мутлан, самырык йӧратымаш сериал «Симпсон»). Произношение оҥай телегерой койыш шижалтеш.

=== Архитектур ===
Тӱвыра виян улмыжлан кӧра архитектур стиль почеш британийысе жап колонийысе. Туге гынат, шочмо олашке конден да кӱлеш климатым австралий адаптацийлан кӧра шкешотан культур да xx курымын у шӱлышым утыр да обществын йодмашыштым мультфильмым диверсификация австралийысе там америкысе мурызо.

Архитектур архитектура стильым коклаште ила пален австралийысе — «квинсландер» (пушеҥге гыч частный пӧрт свай олаште, сай юж деч да аралтышет деч циркуляция термина), тыгак «федераций» (1890-1920 ийыште палыме лийыныт). А 1960 ий, зоно да историй сумырӧ оралтыже шыҥгыр паркысе латкандашымше курымышто чарымылан кӧра, небоскреб бум тӱҥалын, поснак Сидней.

ЮНЕСКО тӱнямбал наследийын объектше-влакын коклаште австралийысе — Сиднейский опер театр, выставочный центр Австралий да Король шотан илемыш пурышо пеш неле.




== Палемдымаш-влак ==
<references />
{{Австралийын ужашыже}}
{{Океаний}}

{{Континент-влак}}

[[Категорий:Австралий]]
[[Категорий:Континент-влак]]