Шопке

Шопке (лат. Populus tremula) – яшката тӱҥан, яклака ужар-ошалге шӱман, 35 м наре кӱкшытан лышташан пушеҥге. Диаметрже дене 1 м кӱжгӧ лийын кертеш. 80-90 ий, южгунам 150 ий марте ила, а шоҥго шопке пушеҥге-влак шуэн вашлиялтыт, молан манаш гын чӱчкыдын черлана. Лышташыже йыргешке, мучашыже мутыкрак але кошар-мутык, кужу чара вурган, вурго тӱҥжӧ кок велым лаптыргыше гай.

Шопке Марий Элыште чыла вере кушкеш, тудым Евразийын юалге да йӱштӧ верлаште вашлияш лиеш. Шопке чыла тӱрлӧ чодыраште кушкеш. Шукыж годым тудым чодыра тӱрыштӧ, чодыра аланыште, куэрыште ужаш лиеш. Коклан изирак яндар шопкерат вашлиялтеш. Шопке утларак вӱдыжгӧ мландым йӧрата.

Изи мардеж годымат лышташ-влакше выр-выр-выр модыт. Шопкен тыгай ойыртемжым мут мастар-влак шке ойпогылаштышт моткоч устан сӱретлат. Налза, мутлан, С. Г. Чавайнын кумдан палыме «Чодыра йӱк» почеламутшым. Теве кузе тудо пушеҥге-влакын йӱкланымыштым оҥартыш мут дене ончыкта:

Кожла вует – гож-гож-гож,

Пӱнчӧ лыгет – лыб-лыб-лыб,

Писте вует – лыж-лыж-лыж,

Шопке вует – быр-быр-быр.

Сӧрастарыме амал дене садыште тудым огыт шынде, но вӱд поргем тӱреш, мланде ынже сӱмырлӧ манын, шопкем шындылыт. Шопке писын кушкеш.

Тӱрлӧ вере илыше марий-влакын кутырымаштышт ты пушеҥгын лӱмжӧ тыгай сынан: олык, эрвел марий-влакын шопке; Юлын пурла серыштыже илыше курык марий-влакын шапки; шола серысе да Шараҥге (Нижегород обл.) марий-шамычын шапи; Яраҥ (Киров обл.), Тоншай (Нижегород обл.) марий-влакын шапке.