Ӱдырамаш: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
и Bot: Migrating 132 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q467 (translate me) |
Removing Mapa_genético_o_cariograma.jpeg, it has been deleted from Commons by Fitindia because: per c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Piolinfax. |
||
| 3 корно: | 3 корно: | ||
== Генетике == |
== Генетике == |
||
[[Файл:Mapa genético o cariograma.jpeg|thumb|200px|right|Ӱдырамашын хромосомыжо-влак]] |
|||
Пӧреҥ ден ӱдырамашын хромосом радамже ойыртемалтыт, кажныжын {{comment|вожгокла хромосомжо|половые хромосомы}} тӱрлӧ. |
Пӧреҥ ден ӱдырамашын хромосом радамже ойыртемалтыт, кажныжын {{comment|вожгокла хромосомжо|половые хромосомы}} тӱрлӧ. |
||
11:05, 16 кылме 2021 жаплан версий
Ӱдырамаш — пӧръеҥын пелашыже, еҥ тукым нунын когыньышт гыч шога.
Генетике
Пӧреҥ ден ӱдырамашын хромосом радамже ойыртемалтыт, кажныжын вожгокла хромосомжо тӱрлӧ. Ӱдырмаш-влакын Y-хромосомыжо уке, вожгокла хромосомылан X-хромосомын мужыржо шотлалтеш. И X-хромосомым тудо аваж деч налеш, вес X-хромосомым — ачаж деч.
Анатомий да физиологий ойыртем
Капкыл дене ӱдырамаш-влак ойыртемалтыт. Эн ончыч вожгокла орган шотышто. Эше мӱшкырышто кийме годымак ӱдыр эрге деч ойыртемалтеш, но тиде ойыртем шукеммаш пашалан кӱйын шуымо годым веле пашам ышташ ямде лиеш (ӱдыр-влакын 12 ийлан, рвезе-влак деч ондакрак). Вара моло ойыртем-влакат (капкылын моло ужашыштыже) лектыт.
Ӱдырамашын вожгокла ойыртемже (Первичные половые признаки)
(Руш классификаций)
- Вульва
- Клитор
- Влагалище
- Матка
- Фаллопиевы трубы
- Яичники
Моло ойыртем-влак (Вторичные половые признаки)
- Ӱдырамашын капкылже да нелытше пӧръеҥ деч изирак. Кокласе ӱдырамашын нелытше 50—70 кг, кӱкшыт — 160-170 см.
- Шӧр ту-влак пашам ыштат.
- Кумда кутан.
- Уло капкыл нелыт шотышто Чогашыл-влак шагал, да коя шукырак уло. Пӧръеҥ ӱдырамаш деч виянрак.
- Йӱк вичкыж.
- Чурийыште ӱп уке, капыштат ӱп шагал.
- Вожгоклаште ӱп кум лукыш (треугольник дене) кушкеш (пӧръеҥын — ромб семын).