Долгова, Зинаида Васильевна

Зинаида Васильевна Долгова
Зинаида Васильевна Долгова
	Зинаида Долгова
Шочмаш дене лӱм	Зинаида Васильевна Долгова
Шочын	1957 ий 16 теле (66 ий)
Шочмо вер	РСФСР, Марий АССР, Морко кундем, Ӱшӱттӱр ял
Чап пӧлек да премий	Марий АССР-ын сулло артистше (1996), Марий АССР-ын Калык артистше (1999), Йыван Кырла лÿмеш театр премий (ныл гана)

Зинаида Долгова (Зинаида Васильевна Долгова) (1957 теле 16, РСФСР, Марий АССР, Морко кундем, Ӱшӱттӱр ял) – марий серызе, почеламутчо, драматург, артист, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1975), Марий АССР-ын сулло артистше (1996), Марий АССР-ын Калык артистше (1999), Йыван Кырла лÿмеш театр премийын лауреатше (ныл гана).

Илыш корныжо[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Зинаида Долгова 1957 ийын теле тылзын 16-шо кечынже Марий АССР Морко кундем Ӱшӱттӱр ялеш шочын. 1973 ийыште Изнур кыдалаш школым тунем пытарен. Вара Оршанке педагогике училищышке тунемаш пура да 1977 ийыште тунем лектеш. Морко район Кожлаял школышто марий йылме да литературым туныктен. Н.К.Крупская лÿмеш Марий кугыжаныш педагогике институтышко заочно тунемаш пура, ик жапыштак тушто секретарь-машинисткылан пашам ышта. Вара Зинаида Васильевна Савинысе летчик-влакын штабышкышт пашам ышташ кусна, тыштат секретарь-машинисткын сомылжым шукташ тÿҥалеш. 1980 ийыште А.В. Луначарский лÿмеш Кугыжаныш театральный институтышто Россий Федерацийын Калык артистше П.О. Хомскийын курсыштыжо тунемаш тÿҥалеш. 1985 ийыште тиде институтым отличий дене тунем лектеш да М. Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театрыште пашам ышташ тÿҥалеш.

Зинаида Долгова изиж годымак нунын кундемыш спектакль дене толшо актер-влакын модмыштым ончаш йöратен. Тидын нерген актриса теве кузерак шарналта: «Мемнан деч кум уштыш тораште Немычсола ял. Тушко икана М. Шкетан лÿмеш театр «Кунам ломбо пеледеш» спектакльым конден. Мый, кумшо классыш коштшо йоча, В.С. Янгабышевын модмыжым йöратен шынденам. Марий тувырым чийыше, кугу кÿрен шинчан актерым ужмек, тугай чот актриса лиймем шуын».

Зинаида Долгова – пÿсö койыш-шоктышан актриса. Тудо сылне сын-кунжо да шÿшпык йÿкшö дене ончаш толшо-влакын кумылыштым савыра. Пьесым да шке героиньышт-влакым келгын шижын мошта. Тудын чоҥымо ятыр образ ныжыл кумыл да келге кöргö вий дене ойыртемалтеш.

1994 ийыште актриса Зинаида Долгова театрын тунамсе тÿҥ режиссержо В. Пектеевлан А. Пудинын «Четвертая Сибелиуса» драмыжым шындымаште полша. Тиде спектакльым Финляндийысе Тампере олаште эртыше театральный фестивальыште ончыктат.

Актриса туныктымо пашаште тыршен: И.С. Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжын театральный отделенийыштыже, а 2000–2005 ийлаште Санкт-Петербургысо театр искусство академийын национальный студийыштыже сценыште кутырымо да актерын мастарлыкше предмет-влакым вÿден.

Зинаида Васильевна Долгова драматургийыште шке корныжым кычалын.

Тӱҥ произведенийже-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Почеламут-влак // Марий Эл. 2003. 8 март.
Кава пундашке йолгорно: телесценарий // Марий Эл. 2004. С. 2–5, 10, 11 март.
Шудо шешке: комедий // Кызытсе марий пьесе. Йошкар-Ола, 2007. С. 113–154.
2003 ий – «Полдыранат ош пеледышан» легенде-пьесым возен.
2004 ий – «Пысман корем» драме да «Шудо шешке» комедий ош тÿням ужыныт.
2004 ий – «Лаюкай агур» пьесем возен.
2006 ий – «Вис-вис пушан орлыкем» драмыже шочын.
2007 ий – ончышым «Ӱдыр сий» комедий дене куандарен.
2013 ий – «Немыч вате» комедий шочын.
2013 ий – «Ял ÿмбалне мужыр йÿксö» киношто Качырин рольжым модын.
2014 ий – Морко кундем Нурмучаш ялыште «Шудо шешке» кином сниматленыт. Зинаида Васильевна сценарийым возен.
2016 ий – «Ачай, ачием» пьесым В. Григорьев ден пырля шынденыт.
2016 ий – «Ир мÿкш игын мурыжо» пьесе ош тÿҥям ужын.
2017 ий – «Кунам толат, авай» драмым А. Петров дене пырля возеныт.

Театр постановкыжо-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Полдыранат ош пеледышан [Белый цвет борщевика: легенда]. (Мар. театр) 2003.
Шудо шешке [Сноха к сенокосу: комедия]. (МТЮЗ) 2004.
Пысман корем [Овраг: трагикомедия]. (Мар. театр) 2005.
Ӱдыр сий [Девичьи посиделки: комедия]. (Мар. театр) 2007.
Висвис пушан орлыкем [Печаль моя ромашковая: драма]. (МТЮЗ) 2007.

Илышыже да творчествыже нерген литератур[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Ябердина И. Марий Элын артистше-влак // Ончыко. 2000. № 10. С. 109–110.
Сабанцев Г. Чон шолмем кагазыш луктын пыштем // Марий Эл. 2003. 8 март.
Куклина Э. Тале артист, уста драматург да ныжыл мурызо // Кугарня. 2004. 9 июль.
Г. Кныш-Ковешникова. Ищите женщину в... зрительном зале // Мар. правда. 2004. 6 нояб.
Кульбаева Н. Артисты Марийского театра. Йошкар-Ола, 2005. С. 52–55.
БМЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 110.
Зинаида Долгова // Кызытсе марий пьесе. Йошкар-Ола, 2007. С. 111–112.

Чап[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1975).
Марий АССР-ын сулло артистше (1996).
Марий АССР-ын Калык артистше (1999).
Йыван Кырла лÿмеш театр премий (ныл гана).
«Эн сай пьеса» I Республиканский конкурсышто «Полдыранат ош пеледышан» легендыжлан 2-шо верым пуэныт (2003).
II конкурсышто «Пысман корем» драмыж дене – 1-ше, а «Шудо шешке» комедийже дене – 3-шо верым сеҥен налын.
III конкурсышто «Вис-вис пушан орлык» пьесыже 2-шо верым сулен налын.

Кылвер-влак[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]

Долгова Зинаида Васильевна.(руш)

Литератур[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]