Андерсен, Ханс Кристиан

Ханс Кристиан Андерсен
дат. Hans Christian Andersen
Шочмаш дене лӱм	дат. Hans Christian Andersen
Шочын
Шочмо вер
Колен
Колымо вер	Rolighed (Østerbro)[d], Копенгаген[d], Копенгаген[d], Даний
Эл	Датское королевство[d][…]
Тыршымаш алан	серызе, почеламутчо, романым возышо, детский писатель, автобиограф, Драматург, журналист, путешественник, papercut artist, автор, режиссёр, Fairy tale teller, либреттист
Ача	Ганс Андерсен[d]
Ава	Anne Marie Andersdatter[d]
Чап пӧлек да премий	премия «Прометей» — зал славы[d] Золотая кисть[d] (1976 ий) почётный профессор[d] (1851 ий) Lektorix[d] (2005 ий)
Автограф
Медиафайлы на Викискладе
Произведения в Викитеке

Ханс Кристиан Андерсен (дат. Hans Christian Andersen 1805 Вӱдшӧр 2, Оденсе, Даний — 1875 Сорла 4, Копенгаген) — датчан серызе, почеламутчо, йомакын авторжо. Хан Христиан Андерсен 2 апрель 1805 ий Оденсе Фюн островыште шочын. Андерсенын ачаже, Ханс Андерсен (1782—1816), кем ургызо лийын, аваже Анна Мари Андерсдаттер, (1775—1833), йорло еш гыч прачке лийын, изи годым тудлан кӱчен кошташ логалын, йорло шамычлан шӱгарыш чыкеныт. Данийыште Андерсенын Королевский тукым гычын лиймыже нерген легенде уло. Молан манаш гын, ончычсо биографийыште Андерсын возен, изи годымжо принц Фритс дене модын, вараже — король Фредерик VII и тудын уремысо йоча коклаште йолташ-влак лийын огытыл — принц гына. Андерсенын принц Фритс дене келшымаш, тудын фантазийже дене келшен, кугу лиймышт годымат шуйнен, мучашын колымыжо марте. Фритсын колымыж деч вара, родо тукым моло деч, Андерслан гына колатка дек мияш лийын. Тиде фантазийын амалже ачажын ойлымашыже-влак лийыныт, тудо корольын родо тукымжо. Изи годымак ончыклык писатель мечтатлаш да шонкалаш йӧратен. Шуко гана шке шонен лукмо спектакльым шынден, кудыж дене вес йоча-влак воштылыныт мыскыленыт. 1816 ийыште Андерсенын ачаже колен, рвезылан шужаш огыл манын, пашам ышташ логалын. Эн ончыч тудо куышын полышкалышыже лийын, вара ургызо дене. Андерсен тамак фабрикыштат пашам ыштен. Изиж годым Ганс Христиан кугу канде шинчан шыпчык йоча лийын, кудо шинчен лукышто, шке йӧратыме модыш — курчак театр дене модын. Курчак театр деке Андерсен варажат шӱмаҥше лийын. Тудо нервный, сырыше да кӧргӧ чонышко налше йоча кушкын. Тудо времаште йоча шамычым школышто кырымаш тыглай пашалан шотлалтын, садлан йоча лӱдын школыш кошташ, вара аваже тудым еврей школыш пуэн. Кушто йоча шамычым кыраш огеш лий улмаш. Тышечын ӱмырешлан Андерсенын еврей калык дене кылже, традиций да культурым палымыже; тудо ала-мыняр йомакым, ойлымашым еврей темылан возен (роман «Only a fiddler (Скрипач гына)» руш йылмыш кусарыме. 14 ияш годым Ханс Копенгагеныш каен.Копенгагеныш самырык рвезе палыме лияш манын каен.Тушто тудо 5 актан пьесым да корольлан серышым возен, тудын изданийлан оксам пуыжо манын.Книгам печатлыме,но нӱгат налын огыл.Хан Христиан Андерсен 4 август 1875 ийыште колен.

Оҥай факт-влак

• "Кок иза-шольо" йомакыште Ханс Кристиан ден Андерс Эрстедов нерген возен
• Андерсонын Исаак Ньютон нерген йомак уло
• да моло