Кугыжаныш (биологий): версий-влак коклаште ойыртем

Википедий — эрыкан энциклопедий гыч материал
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Ripchip Bot (каҥашымаш | надыр)
и r2.7.1) (робот ешарен: ba:Батшалыҡ (биология)
ПешСай (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно: 1 корно:
{{Вес ыҥ-влак|Кугыжаныш (ыҥ-влак)}}
{{Вес ыҥ-влак|Кугыжаныш (ыҥ-влак)}}
{{Биологий классификаций}}
{{Биологий классификаций}}
'''Кугыжаныш''' — [[биологий классификаций]]ыште ик тӱҥ ранг. Ончыч тиде эн кӱшыл ранг ыле. [[Карл Линней]] кок кугыжанышым ойыртемен: ''янлыкым'' да ''кушкылым''. Кызыт биологий классификаций чучкыдын вашталтеш. Тӱрлӧ негызыште тӱрлӧ классификаций кучалтеш. Мутлан, 2007 ийыште Фабиен Бурки шке пашам савыктен<ref>{{Аҥгл важ}} [http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0000790 PLoS ONE журнал, 2 Том, 8 номер, 790 лаштык-влак, 2007 ий. Phylogenomics reshuffles the eukaryotic supergroups. Burki F, Shalchian-Tabrizi K, Minge M, ''да весе-влак'']</ref>, кушто тудо 4 тӱҥ эукариот тӱрлык-влакым ойыртема:
'''Кугыжаныш''' — [[биологий классификаций]]ыште ик тӱҥ ранг. Ончыч тиде эн кӱшыл ранг ыле. [[Линне Карыл]] кок кугыжанышым ойыртемен: ''янлыкым'' да ''кушкылым''. Кызыт биологий классификаций чучкыдын вашталтеш. Тӱрлӧ негызыште тӱрлӧ классификаций кучалтеш. Мутлан, 2007 ийыште Фабиен Бурки шке пашам савыктен<ref>{{Аҥгл важ}} [http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0000790 PLoS ONE журнал, 2 Том, 8 номер, 790 лаштык-влак, 2007 ий. Phylogenomics reshuffles the eukaryotic supergroups. Burki F, Shalchian-Tabrizi K, Minge M, ''да весе-влак'']</ref>, кушто тудо 4 тӱҥ эукариот тӱрлык-влакым ойыртема:
# {{lang-la|Plantae}} (Ужарге да йошкар {{comment|вӱдпорсын-влак|водоросли}} да кушкыл-влак)
# {{lang-la|Plantae}} (Ужарге да йошкар {{comment|вӱдпорсын-влак|водоросли}} да кушкыл-влак)
# {{lang-la|Unikonta}} (амеба-влак, понго-влак да янлык-влак)
# {{lang-la|Unikonta}} (амеба-влак, понго-влак да янлык-влак)
15 корно: 15 корно:
== Чыла кугыжаныш-влак ==
== Чыла кугыжаныш-влак ==
{| style="margin-left: 0.5em;"
{| style="margin-left: 0.5em;"
! [[Карл Линней]]<br />1735<br />2 кугыжаныш-влак
! [[Линне Карыл]]<br />1735<br />2 кугыжаныш-влак
! [[Эрнст Хаекел|Хаекел]]<br />1866<br />3 кугыжаныш-влак
! [[Эрнст Хаекел|Хаекел]]<br />1866<br />3 кугыжаныш-влак
! [[Эдуард Чатон|Чатон]]<br />1925<br />2 империй-влак
! [[Эдуард Чатон|Чатон]]<br />1925<br />2 империй-влак
77 корно: 77 корно:
{{Таксономий ранг-влак}}
{{Таксономий ранг-влак}}


[[Категорий:Биологий]]
[[Категорий:Шанче классификаций]]
[[Категорий:Ботаник номенклатур]]
[[Категорий:Зоологий номенклатур]]


{{Link GA|is}}
{{Link GA|is}}

20:04, 6 ага 2011 жаплан версий

Тиде мутын вес ыҥже-влак улыт. Кугыжаныш (ыҥ-влак) ончал.
Биологий классификацийыште тӱҥ ранг-влак.ИлышДоменКугыжанышПӧлкаКлассТӱчаЙамагатУрлыкТӱрлык (биологий)
Биологий классификацийыште тӱҥ ранг-влак.

Кугемдаш
Кугемдаш
Биологий классификацийыште индеше тӱҥ таксономий ранг-влакын иерархий. Домен икмыняр кугыжаныш шеледалтеш. Кокла ранг-влак ончыктымо огыл.

Кугыжанышбиологий классификацийыште ик тӱҥ ранг. Ончыч тиде эн кӱшыл ранг ыле. Линне Карыл кок кугыжанышым ойыртемен: янлыкым да кушкылым. Кызыт биологий классификаций чучкыдын вашталтеш. Тӱрлӧ негызыште тӱрлӧ классификаций кучалтеш. Мутлан, 2007 ийыште Фабиен Бурки шке пашам савыктен[1], кушто тудо 4 тӱҥ эукариот тӱрлык-влакым ойыртема:

  1. лат. Plantae (Ужарге да йошкар вӱдпорсын-влак да кушкыл-влак)
  2. лат. Unikonta (амеба-влак, понго-влак да янлык-влак)
  3. лат. Excavata (эрыкан-илыше да паразитик протист-влак)
  4. лат. SAR (лат. Stramenopiles, лат. Alveolates, лат. Rhizaria гычын - тиде кудо-иктиже тудын член-влак )

Тиде ныл таксон-влаклан эше кок таксон-влакым ешараш кӱлеш:

Бактерий-влак
Архей-влак

Пытартыш филогенетик шымлымаш-влак тиде классификацийым эше вашталташ кертыт, 18 гыч 30 марте кугыжаныше-влакым ыштен.

Чыла кугыжаныш-влак

Линне Карыл
1735
2 кугыжаныш-влак
Хаекел
1866
3 кугыжаныш-влак
Чатон
1925
2 империй-влак
Копеланд
1938
4 кугыжаныш-влак
Витакер
1969
5 кугыжаныш-влак
Войс да весе
1977
6 кугыжаныш-влак
Войс да весе.
1990
3 домен-влак
(кучалтын огыл) Протист-влак (Protista) Прокариота (Prokaryota) Монера (Monera) Монера (Monera) Бактерий (Eubacteria) Бактерий (Bacteria)
Архей (Archaebacteria) Архей (Archaea)
Эукариот (Eukaryota) Протист (Protista) Протист (Protista) Протист (Protista) Эукариот (Eukarya)
Кушкыл (Vegetabilia) Кушкыл (Plantae) Поҥго (Fungi) Поҥго (Fungi)
Кушкыл (Plantae) Кушкыл (Plantae) Кушкыл (Plantae)
Янлык (Animalia) Янлык (Animalia) Янлык (Animalia) Янлык (Animalia) Янлык (Animalia)

Важ-влак

  1. (Англ.) PLoS ONE журнал, 2 Том, 8 номер, 790 лаштык-влак, 2007 ий. Phylogenomics reshuffles the eukaryotic supergroups. Burki F, Shalchian-Tabrizi K, Minge M, да весе-влак

Кышкар:Link GA