Вуйдорык: версий-влак коклаште ойыртем

Википедий — эрыкан энциклопедий гыч материал
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Svtk44 (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
Svtk44 (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
12 корно: 12 корно:


Уш-акыл ден психический функцийын рӱдерже кугу полушарийын шӱмыштӧ улеш манын, шонат.
Уш-акыл ден психический функцийын рӱдерже кугу полушарийын шӱмыштӧ улеш манын, шонат.
Шӱм вичкыж (икмыняр миллиметр) лончо дене кӱшычын кугу полушарийым леведеш.
Шӱм вичкыж (икмыняр миллиметр) лончо дене ӱмбачын кугу полушарийым леведеш.
Кугу полушарийын шӱмжӧ ''кадыртыш''-влакым ышта, тиде кӱшеш тудын пайдале кумдык кугемдыме улеш.


Шӱм ''сур эмен'' гыч ышталтеш, тудо йымалне кугу полушарийыште ''ош эмен'' олмедалтеш.





17:48, 7 вӱдшор 2020 жаплан версий

Вуйдо́рык (Вуй вем; рушла головной мозг, лат. cerebrum, грекла ἐγκέφαλος) — тупрӱдан янлык-влакын да айдемын нерв системын рӱдӧ пӧлкаже.
Вуйдорык вуйгорка кӧргеш олмедалтеш.

Капеш шушо айдемын вуйдорыкшын нелыт 1.5 чоло килограмм улеш, мо могырын нелыт гыч икта 2% шотла.

Вуйдорык ышталтеш ончыл вем (лат. telencephalon), вуйвем вурго (truncus encephali) ден изивем (cerebellum) гыч. Ончыл вем гын кок кугу полушарий (hemispheria cerebri) ден нуным ушышо вӱдотызан могыр (corpus calossum) гыч ышталтеш. Вуйвем вургыште ныл пӧлкам ончыкташ лиеш (кӱшычын ӱлыкӧ): кокла вем, покшел вем, кӱвар, чуяка вем. Чуяка вемын шуйнымашыже тупрӱдӧ вем улеш.

Уш-акыл ден психический функцийын рӱдерже кугу полушарийын шӱмыштӧ улеш манын, шонат. Шӱм вичкыж (икмыняр миллиметр) лончо дене ӱмбачын кугу полушарийым леведеш. Кугу полушарийын шӱмжӧ кадыртыш-влакым ышта, тиде кӱшеш тудын пайдале кумдык кугемдыме улеш.

Шӱм сур эмен гыч ышталтеш, тудо йымалне кугу полушарийыште ош эмен олмедалтеш.